(VERGİ DÜNYASI DERĞİSİNİN (KASIM-2007) 315. SAYISINDA YAYINLANMIŞTIR)
ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNDE TECİL-TERKİN MÜESSESESİ
HAKKI KOÇAK
Baş Hesap Uzmanı
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Mükellef Hizmetleri KDV Grup Müdürü V.
I-GİRİŞ
Harcamalar üzerinden alınan vergiler, genel olarak Gider Vergileri olarak adlandırılırlar. Bu tür vergiler, dolaylı nitelikli vergiler olup, gelir veya servetin elde edildiği zaman değil, harcandığı aşamada mal ve hizmet fiyatları içerisine gizlenmiş olarak alınırlar. Dolayısıyla, gider vergileri ödeyenin durumuna bağlı olmaksızın üretilen veya tüketilen mal ve hizmetler üzerinden alındıklarından gayri şahsi ve objektif bir niteliğe sahiptirler. Harcamalar üzerinden alınan ve genel olarak Tüketim Vergileri olarak bilinen bu tür vergiler, tüm mal ve hizmetler üzerinden alınan Katma Değer Vergisi veya sadece belirli bazı malları konu ediniyorsa Özel Tüketim Vergisi olarak adlandırılmaktadır.
Türkiye'de, 1985 takvim yılı başından itibaren yürürlüğe giren Katma Değer Vergisi ile uygulanmakta olan 8 (sekiz) adet dolaylı vergi yürürlükten kaldırılarak dolaylı vergi sistemimizde ilk reform yapılmıştır. Öte yandan, Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine Dair Türkiye Ulusal Programı’nda Avrupa Birliği Mevzuatına uyum sağlamaya ilişkin taahhütlerimiz kısa ve orta vadeli takvime bağlanmış ve Özel Tüketim Vergisi alanında uyumlaştırma 2002 yılında başlayan orta vadeli taahhütlerimiz arasında yer aldığından 12.06.2002 tarihli ve 24783 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ile dolaylı vergi sistemimiz ikinci büyük reformla, 16 (onaltı) adet vergi, harç, fon ve pay yürürlükten kaldırılmıştır. Buna göre, dolaylı vergi sistemimiz, bazı tüketim mallarının ithali veya imalinde tek aşamada alınan Özel Tüketim Vergisi ile genel olarak tüm mal ve hizmetlerin ithali veya imalinden tüketimine kadar her aşamada alınan Katma Değer Vergisi olmak üzere ikili bir yapıya kavuşmuştur.
Buna göre, özel tüketim vergisinin, belirli mal gruplarını konu edinen, tek aşamada, bir defaya mahsus olmak üzere alınan, mükellef sayısı az, hasılatı yüksek bir vergi olduğunu söylemek mümkündür.
2002 yılı içerisinde yürürlüğe konulan özel tüketim vergisi kapsamına giren mallar, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli 4 ayrı listede Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (GTİP) numaraları itibariyle yer almaktadır. Buna göre, söz konusu mallar genel olarak listeler ve çeşitleri itibariyle aşağıdaki şekilde gösterilebilir;
I Sayılı Liste:
A Cetveli
Akaryakıtlar, LPG, Doğalgaz, Petrokok vb.
B Cetveli
Solvent ve Solvent Türevleri (nafta, benzen, benzol, toluen, white spirit, petrol eteri, hekzan, pentan heptan, tinerler ve diğer karma çözücüler, incelticiler vb.) Madeni Yağ, Baz Yağ,
II Sayılı Liste:
A Cetveli
Kayıt ve Tescile Tabi Olan Taşıt Araçları
B Cetveli
Kayıt ve Tescile Tabi Olmayan Taşıt Araçları
III Sayılı Liste:
A Cetveli
Kolalı ve Alkollü İçecekler
B Cetveli
Tütün ve Tütün Mamulleri
IV Sayılı Liste:
Havyar, Silah, Oyun Makineleri, Parfümeri, Kürk, Kristal Eşya, Kuyumcu Eşyası gibi lüks mallar yanında hiç de lüks olmayan ve her evde kullanımı zorunluluk teşkil eden Beyaz Eşya, Radyo, Televizyon gibi elektrikli ev aletleri türünde eşyalar yer almaktadır. ÖTV uygulamasından önce bu mallar % 26 oranında KDV’ne tabi idi.
Yukarıda yer aldığı üzere, listede görülen mallar, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (GTİP) numaraları itibariyle yer almaktadır. Söz konusu I Sayılı Listedeki B Cetvelinde yer alan “solvent ve solvent türevleri”nin Özel Tüketim Vergisi kapsamına alınmasının esas gerekçesi, daha önce bu malların üzerindeki vergi yükünün düşük olması nedeniyle akaryakıt ürünlerine yasal olmayan bir şekilde katılması ve haksız kazanç sağlanmasının ve motorlu araçların zarar görmesinin önüne geçilmek istenmesidir.
Yapılan bu düzenlemeyle, Özel Tüketim Vergisi ve söz konusu malların vergi yükü katılabilecekleri akaryakıt ürünlerinin vergi yüküne eşitlenmiş olmaktadır. Öte yandan, bu şekilde vergi ziyaının önüne geçilmeye çalışılırken, bu ürünleri imalatta kullanmak zorunda olan imalatçıların maliyetlerinin yükselmesini engel olmak için ÖTVK madde 8 ile tecil-terkin müessesesi ihdas edilmiştir. Bu düzenlemeye paralel bir düzenleme de daha önce yürürlükte olan KDVK’nda yer almaktadır. Buna göre, ihraç kaydıyla mal teslimlerinde ihracatçıya ek yük getirmemek için imalatçı, KDVK’nun 11/1-c maddesine göre ihraç edilmek üzere sattığı mallar için KDV hesaplayıp tahsil etmemekte ve bu vergiyi beyan etmekte, ödenecek KDV çıkması halinde bu vergi tecil edilmekte, ihracat süresinde yapılıp belgeleri getirildiğinde ise daha önce tecil edilmiş olan KDV terkin edilmektedir. İşte bu düzenlemeye paralellik sağlamak için ÖTVK’nun 8/2.maddesiyle ihraç kaydıyla mal teslimlerinde KDVK’nda olduğu gibi tecil-terkin müessesesi getirilmiştir. Aynı şekilde, özel tüketim vergisine tabi malları üretimlerinde girdi olarak kullanan bazı imalatçılara ek vergi yükü getirilmemesi amacıyla ÖTVK’nun 8/1.maddesiyle yine tecil-terkin müessesesi getirilmiştir. Dolayısıyla, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda yer alan “tecil-terkin” müessesesi yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
II-ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNDE TECİL-TERKİNE İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELERİN KAPSAMI :
A-Konu İle İlgili Kanun Maddeleri :
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun “Verginin Tecili” başlığını taşıyan 8.maddesinin,
1.fıkrası aşağıdaki gibidir.
“Bu Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen özel tüketim vergisinin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmı, teminat alınmak suretiyle tecil olunur. Söz konusu malların tecil tarihini takip eden aybaşından itibaren oniki ay içinde (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan vergi terkin edilir. Bu hükümlere uyulmaması halinde, bu malların tecil-terkin işlemi dışındaki amaçlarla tesliminde tarh edilmesi gereken vergi tutarından, daha önce tahsil edilen verginin mahsubundan sonra kalan tutar, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51’inci maddesinde belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tahsil edilir. Ancak, tecil edilen verginin 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler dolayısıyla terkin edilememesi halinde bu vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48’inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilir.”
2.fıkrası aşağıdaki gibidir.
“İhraç edilmek şartıyla ihracatçılara teslim edilen mallara ait özel tüketim vergisi, mükelleflerce ihracatçılardan tahsil edilmemesi şartıyla, bu mükelleflerin talebi üzerine vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur. Söz konusu malların ihracatçıya teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi halinde tecil edilen vergi terkin olunur. İhracatın yukarıdaki şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, tecil olunan vergi vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51’inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte tahsil olunur. Ancak, ihraç edilmek şartıyla teslim edilen malların 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç edilememesi halinde, tecil edilen vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48’inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilir.”
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun “Oran veya Tutar” başlığını taşıyan 12.maddesinin,
2-a fıkrası aşağıdaki gibidir.
“Bakanlar Kurulu, topluca veya ayrı ayrı olmak üzere, (I) sayılı listedeki mallar için uygulanan maktu vergi tutarlarını, her bir mal itibariyle en yüksek vergi tutarının yarısına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, bu sınırlar içinde mal cinsleri, özellikleri, kullanım yerleri veya ithalatın şekline göre farklı tutarlar tespit etmeye yetkilidir.”
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun “Gümrük İdarelerince Alınan Özel Tüketim Vergisine İlişkin Hükümler” başlığını taşıyan 16.maddesinin,
4. fıkrası aşağıdaki gibidir.
“(I) sayılı listedeki malların ithalinde, ödenecek özel tüketim vergisine karşılık olmak üzere türü, tutarı ve çözümüne ilişkin usul ve esasları Maliye Bakanlığınca belirlenmek suretiyle teminat alınır.”
B-Konu İle İlgili Tebliğler :
—30.07.2002 tarih ve 24831 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 1 Seri Nolu ÖTVK Genel Tebliği’nin 9.maddesi; özel tüketim vergisinin tecili ve terkininin usul ve esaslarına ilişkin bilgileri, 16.3 maddesi ise (I) sayılı listedeki mallar için Gümrükte alınacak teminata ilişkin bilgileri içermektedir. (9.madde, 2, 3, 5, 12, 16.3 madde ise 9 Seri Nolu ÖTVK Genel Tebliğleri ile değişikliğe uğramıştır.)
—22.12.2003 tarih ve 25324 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 5 Seri Nolu ÖTVK Genel Tebliği; ÖTVK’nun 8.maddesinin 1 ve 2.fıkralarının uygulanmasına ilişkin bilgileri içermektedir.
—10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 9 Seri Nolu ÖTVK Genel Tebliği; (I) sayılı listedeki mallar için Gümrükte alınacak teminat tutarları ve bu teminatların çözümüne ilişkin bilgileri içermektedir.
—28.112006 tarih ve 26360 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 12 Seri Nolu ÖTVK Genel Tebliği; YMM üretim raporlarının verilme süreleri ve bildirimleri ile bu raporların öngörülen sürelerde verilmemesi halinde yapılması gereken işlemlere ilişkin bilgileri içermektedir.
C-Konu İle İlgili Sirkülerler :
-07.07.2006 tarih ve ÖTV-1/2006-2 sayılı Özel Tüketim Vergisi Sirküleri/3; (I)sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların, (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde girdi, yardımcı madde veya sarf malzemesi olarak kullanılması halinde tecil-terkin uygulamasına ilişkin bilgiler içermektedir.
-03.04.2007 tarih ve ÖTV-1/2007-1 sayılı Özel Tüketim Vergisi Sirküleri/4; sanayi sicil belgesi sahibi imalatçıların, fason imalat şeklindeki hizmetlerinin tecil-terkin kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine ilişkin bilgiler içermektedir.
D-Konu İle İlgili Bakalar Kurulu Kararları :
—30.07.2002 tarih ve 24831 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2002/4481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
—22.12.2002 tarih ve 24971 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2002/4930 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
—27.01.2005 tarih ve 25709 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2005/8392 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
Yukarıda yer alan açıklamalardan anlaşılacağı üzere, sadece kanun maddelerinin ilgili fıkraları ve neyi düzenlediği, ilgili tebliğlerin ve sirkülerlerin numaraları ve hangi hususlara ilişkin bilgilere yer verildiği belirtilmiş olup, bu düzenlemelerin uygulaması ise aşağıdaki bölümde ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
III-ÖTV’NDE TECİL-TERKİN UYGULAMASINA İLİŞKİN GENEL ESASLAR :
A-ÖTVK’NUN 8/1.MADDESİ HÜKMÜNE GÖRE TECİL-TERKİN UYGULAMASI :
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 8.maddesinin 1 numaralı fıkrası ile Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullanılacak olması halinde, ödenmesi gereken özel tüketim vergisinden Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen tutarın tecil edilmesi, vergisi tecil edilen malların tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içinde bu amaçla kullanıldığının tespiti üzerine tecil edilen verginin terkin edilmesi öngörülmüştür.
O halde, (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan solvent ve solvent türevleri gibi malların (I) sayılı listenin (A) veya (B) cetvelindeki malların imalinde kullanılması veya bu ürünlere karıştırılması halinde tecil-terkin uygulanması söz konusu olamayacaktır. Dolayısıyla, tecil–terkin uygulaması, (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullanılması halinde mümkün olacaktır.
Verginin konusu, Özel Tüketim Vergi Kanunu’nun 1.maddesinin 1/a fıkrasına göre; (I) sayılı listedeki malların ithalatçıları veya rafineriler dahil imal edenler tarafından teslimi bir defaya mahsus olmak üzere özel tüketim vergisine tabi olacağı şeklinde tanımlanarak belirlenmiştir. (I) sayılı listede yer alan malların mükellefi ise, aynı kanunun 4/1.maddesine göre, bu malların ithalatçıları, imalatçıları ve müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerdir. Bu nedenle, tecil-terkin uygulaması açısından satın alınan solvent veya solvent türevlerinin, ithal edilmiş olması veya yurt içindeki imalatçıdan alınmış olması halinde farklılık arz etmektedir.
Buna göre, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nca uygunluk belgesi verilen sanayiciler tarafından, imalatta kullanılan solvent ve solvent türevleri ile madeni yağ, baz yağ ve fason üretime ilişkin tecil-terkin uygulaması ayrıntılı olarak aşağıdaki şekilde açıklanacaktır.
1-Solvent ve Solvent Türevlerine İlişkin ÖTV Tecil-Terkini :
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 10.maddesinin 2 numaralı fıkrası Maliye Bakanlığı’na tecil-terkin konusunda düzenleme yapma yetkisi vermiştir. Verilen söz konusu yetkiye istinaden tecil-terkin uygulamasına ilişkin yapılan düzenlemeler aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
a)-Solvent ve Solvent Türevlerinin ÖTV Mükelleflerinden Alınması :
-(I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan mallara ait verginin tecil-terkin uygulamasından sadece “sanayi sicil belgesi”ni haiz imalatçılar yararlanacaktır. Bu uygulamadan yararlanmak isteyen imalatçılar, söz konusu malları (B cetvelinde sayılan mallar) ithalatçıdan veya rafineriler dahil imalatçıdan alımında örneği, 1 Seri Nolu ÖTVK Genel Tebliği 2 No’lu ekinde yer alan “Talep ve Taahhütname” ile birlikte sanayi sicil belgesinin Noter veya Yeminli Mali Müşavir tarafından onaylanmış bir örneğini ÖTV mükellefine vereceklerdir.
-Vergi güvenliği gerekçesi ile yukarıda belirtildiği üzere, solvent ve solvent türevleri için de akaryakıtlara ilişkin olarak belirlenen en yüksek vergi miktarında bir vergi belirlenmiştir. Ancak, bu vergi yükünün bir kısmı ÖTV Kanunu ile kaldırılan akaryakıt fiyat istikrar payı adı altında özel tüketim vergisi öncesinde de alındığı için bu pay kadar bir verginin solventi veya solvent türevlerini imalatta kullananlardan alınması öngörülmüştür. Dolayısıyla, imalatçıların katlanacağı vergi yükü 01.08.2002 tarihinden önce alınan 0,015 YTL’lik akaryakıt fiyat istikrar payı olacaktır. Bilindiği üzere, bu miktarları belirleme konusunda kanun Bakanlar Kuruluna yetki vermiştir. Nitekim bu miktar 2005/8392 sayılı BKK ile belirlenmiştir. Solvent ve solvent türevleri için ÖTVK ile belirlenen verginin 0,015 YTL’yi aşan kısmı teminat karşılığı tecil edilecek, bu malların tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içinde imalatta kullanıldığının tevsiki üzerine söz konusu vergi terkin edilecektir. Diğer taraftan, ÖTVK’nun 12.maddesi Bakanlar Kuruluna, (I) sayılı listede yer alan malların kullanım yerlerine göre farklı vergi miktarı belirleme konusunda yetki vermiştir. Bakanlar Kurulu bu yetkiye istinaden 2005/8392 sayılı kararı ile tecil-terkin kapsamında satılacak mallarda uygulanacak vergi miktarını 0,05 YTL olarak belirlemiştir. Buna göre, olayı basite indirgeyecek olursak, imalatlarında solvent veya solvent türevi kullanan mükellefler 0,015 YTL özel tüketim vergisi ödeyecek, 0,035 YTL’lik kısmı için teminat verip tecil ettirebileceklerdir.
-Özel tüketim vergisi mükelleflerince beyan edilen verginin BKK’na göre tecil edilmesi öngörülen kısmı; bu tutar ile 12 aylık gecikme faizi tutarı toplamı kadar teminat verilmesi üzerine tecil edilecek, kalan kısmı tahsil edilecektir.
-Teminat vermesi gerekmeyenler; Diğer taraftan, genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idareleri ve sermayesinin % 51’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlardan her hangi bir teminat aranmayacaktır. Maliye Bakanlığı, 84 Seri Nolu KDVK Genel Tebliği’nin I/1.4.bölümünde belirtilen ve katma değer vergisi iadelerinde teminat vermesine gerek bulunmayan kamu kuruluşlarına göre, özel tüketim vergisini tecil ettiren mükelleflerden teminat vermeyecek olanların kapsamını daraltmış bulunmaktadır. Buna göre, sermayelerinin % 51 veya daha fazlası köylere, belediyelere, ve bunların teşkil ettikleri birliklere, döner sermayeli kuruluşlara, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları ile Devler eliyle kurulan üniversitelere, kanunla kurulan emekli ve yardım sandıklarına ait kuruluşlar katma değer vergisi iadelerinde teminat vermeleri gerekmezken tecil ettirecekleri özel tüketim vergisi için teminat vermeleri gerekecektir.
-İndirimli teminat uygulaması; (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan mallardan son iki yılda satın aldığı veya ithal ettiği miktarın tamamını (I) sayılı listede yer alan mallar dışındaki malların imalinde kullandığına dair Vergi İnceleme Raporu veya Yeminli Mali Müşavir üretim raporu bulunan mükellefler, yukarıda belirlendiği şekilde hesaplanan teminat miktarının % 5’i (yüzde beş) tutarında teminat vererek tecil işlemini yaptırabileceklerdir.
-Özel tüketim vergisinin tecil edilen tutarı için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu’nun 48.maddesinde öngörülen tecil faizi hesaplanmayacaktır. Bu kapsamda malın teslim edildiği dönem beyannamesine alıcının verdiği “Talep ve Taahhütname” ile sanayi sicil belgesinin, satıcı tarafından aslının aynı olduğu kaşe tatbik edilip imzalanmak suretiyle onaylanmış fotokopileri eklenecektir.
-Özel tüketim vergisi tecil edilerek satın alınan malların, tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içinde imalatçı tarafından (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların üretiminde kullanılması zorunludur. Bu kullanımın, üretimin gerçekleştiği takvim yılını takip eden yılın mart ayının sonuna kadar YMM tarafından düzenlenen üretim raporu ile tevsik edilmesi üzerine, tecil edilen vergi terkin edilecek ve teminat çözülecektir. Aynı yıl içerisinde farklı dönemlerdeki kullanımların, takip eden yılın mart ayı sonuna kadar YMM tarafından düzenlenen tek bir üretim raporu ile tevsik edilmesi de mümkündür.
(I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malları tecil-terkin uygulaması kapsamında satın alan veya ithal eden genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idareleri ve sermayesinin % 51’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlar ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup hisselerinin yarısından fazlası kamuya ait kuruluşların, bu malları, tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içinde (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullandıklarına dair kuruluş yetkililerince imzalan bir yazıyı ilgili vergi dairesine ibraz etmeleri halinde, YMM üretim raporu aranmaksızın daha önce tecil edilmiş olan özel tüketim vergisi terkin edilecektir. Burada görüldüğü üzere, özelleştirme kapsam ve programına alınmış kamu kuruluşları da dahil edilerek üretim raporu aranmaksızın yapılacak olan terkinin kapsamı genişletilmiştir.
b)-Solvent ve Solvent Türevlerinin İthal Edilmesi :
-(I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların ithalinin doğrudan imalatçılar tarafından yapılması ve imalatçının bu ürünleri (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullanacağını 3 Seri Nolu ÖTVK Genel Tebliğ ekinde yer alan formu (Ek:14) vermek suretiyle yazılı olarak beyan etmesi halinde, gümrük idaresi tarafından, Bakanlar Kurulu’nun ürünün bu amaçla kullanılmasına ilişkin olarak belirlediği ÖTV tutarı kadar teminat alınacaktır. Ancak, ithalatta bu şekilde verilen teminatın tecil edilen vergiye ilişkin olarak verilen teminat değil, ÖTVK’ nun 16.maddesinin 4 numaralı fıkrası uyarınca (I) sayılı listede yer alan malların ithalatı nedeniyle verilen teminat olduğuna dikkat edilmelidir.
-Teminat alınmaması veya indirimli oranda teminat verilmesine dair bir önceki bölümde belirtilen uygulama ithalde uygulanacak teminat için de geçerlidir.
-İthal edilen malların ithal tarihini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde (I) sayılı listede yer almayan malların imalinde kullanılması halinde, kullanımın gerçekleştiği vergilendirme dönemine ait beyanname ile vergi tahakkuk ettirilecektir. Bu döneme ilişkin olarak ilgili vergi dairesine verilecek ÖTV beyannamesine önceki bölümde belirtilen “Talep ve Taahhütname” ile sanayi sicil belgesinin onaylı örneği eklenecektir. Bu beyan üzerine Bakanlar Kurulu Kararına göre tecil edilmesi gereken kısım tecil edilecek, kalan kısım tahsil edilecektir. Dolayısıyla, kg başına uygulanması gereken 0,050 YTL’lik vergi miktarının 0,015 YTL’lik kısmı alış esnasında ödenecek, kalan 0,035 YTL’lik kısmı ise teminat mektubu karşılığı ertelenecektir.
-Tecil işleminin yapıldığı takvim yılını takip eden yılın mart ayının sonuna kadar YMM tarafından düzenlenen üretim raporunun ibrazı üzerine de terkin işlemi yapılacaktır. Aynı yıl içerisindeki farklı dönemlerde yapılan tecillerle ilgili olarak, takip eden yılın mart ayı sonuna kadar YMM tarafından düzenlenen tek bir üretim raporunun ibrazı halinde de terkin işleminin yapılması mümkündür.
-İthal edilen malların üretimde kullanıldığı dönemde YMM tarafından düzenlenen üretim raporunun da ibraz edilmesi suretiyle verginin tahakkuk, tahsil, tecil ve terkin işleminin aynı anda yaptırılması mümkündür.
-İthal edilen malların kullanımı sonucu tecil-terkin işlemlerinin yapıldığına dair ilgili vergi dairesi tarafından düzenlenecek olan ve 1 Seri Nolu ÖTVK Genel Tebliğ ekinde yer alan formun (Ek:12) gümrük idaresine gönderilmesi üzerine gümrükte daha önce alınmış olan teminat çözülecektir.
Ayrıca, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 8.maddesinin 1.fıkrasındaki hüküm uyarınca, (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan solvent ve solvent türevlerinin, (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde girdi olarak kullanılması (sonradan damıtma veya benzeri yöntemlerle ayrıştırılmış olması işlemi dahil) halinde, yukarıda ayrıntılı olarak açıklanan tecil-terkin müessesesinden yararlanılacaktır. Ancak, söz konusu malların temizlik, test, yağlama ve benzeri amaçlarla imal edilen malların bünyesine girmeksizin yardımcı madde veya sarf malzemesi olarak kullanılması halinde ise anılan tecil-terkin müessesesinden yararlanılamayacaktır.
Öte yandan, 3568 sayılı Kanunu’nun 33 Seri Nolu Genel Tebliği’ne göre, YMM üretim tasdik raporlarının içeriğinde; üretilen mallarda ne kadar solvent veya solvent türevi kullanılacağına ve zayi miktarlarına ilişkin olarak bağlı bulunulan sanayi odalarından alınacak ekspertiz raporlarının da söz konusu üretim raporlarına eklenmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, tecil-terkin kapsamında üretimde kullanılacak olan mallarda, üretim sırasında oluşabilecek fire ile ilgili olarak, Gümrük Yönetmeliği’nin 14 numaralı ekinde belirlenen fire oranları dikkate alınacak olup, bu oranların aşılması durumunda fire oranını aşan kaybın teslim olarak kabul edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir. Buna göre, ÖTVK’na ekli (I) sayılı listede yer alan bir malın zayi olması halinde vergiyi doğuran olay gerçekleştiği için bu tarihte cari olan tutarlar üzerinden özel tüketim vergisi hesaplanarak beyan edilmesi gerekmektedir.
2-Madeni Yağ Üretiminde Kullanılan Baz Yağa İlişkin Tecil Terkin:
Bilindiği üzere, ÖTVK’nun 1/1-a maddesine göre; (I) sayılı listedeki malların ithalatçıları veya rafineriler dahil, imal edenler tarafından tesliminin bir defaya mahsus ÖTV’ne tabi olacağı, 4/1-a maddesine göre; ÖTV mükellefinin, bu kanuna ekli (I) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenler ile bu malları müzayede suretiyle satışını gerçekleştirenler olduğu, 8/1.maddesine göre ise; (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların, (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere, ithalatçıları veya imalatçıları tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen ÖTV’nin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmının teminat alınmak suretiyle tecil olunacağı,
Yine aynı kanunun 12/2-a maddesine göre; (I) sayılı listedeki mallar için uygulanan maktu vergi tutarlarını, her bir mal itibariyle en yüksek vergi tutarının yarısına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye bu sınırlar içinde mal cinsleri, özellikleri, kullanım yerleri veya ithalatın şekline göre farklı tutarlar tespit etmeye Bakanlar Kurulu’nun yetkili olduğu; 12/4 maddesine göre; (I) sayılı listedeki mallar için uygulanan maktu vergi tutarlarının, bu maddenin (2) numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından farklı tespit edilmesi halinde, Maliye Bakanlığı’nın vergi farklılaştırmasını, verginin mükellefe veya vergiye tabi işlemlere taraf olanlara iadesi yöntemi ile uygulamaya, teminat istemeye, bu teminatın türü, tutarı ve çözümüne ilişkin usul ve esaslar ile verginin iadesine ilişkin usul ve esasların belirleye yetkili olduğu, 16/4.maddesine göre ise; (I) sayılı listedeki malların ithalinde ödenecek ÖTV’ ne karşılık olmak üzere, türü, tutarı ve çözümüne ilişkin usul ve esasları Maliye Bakanlığı’nca belirlenmek suretiyle teminat alınacağı hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, 30.07.2002 tarih ve 24831 sayılı Resmi Gazete yayımlanan 2002/4482 sayılı BKK’ nın 2.maddesinde; 4760 sayılı ÖTVK’na ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere ithalatçıları veya imalatçıları tarafından tesliminde vergi tutarının 0,0500 YTL/Kg olarak uygulanacağı, 2002/4481 sayılı BKK’nda ise; her bir kg için belirlenen ÖTV’ nin 0,015 YTL’nı aşan kısım tecil edilecektir.
Öte yandan, 30.11.2002 tarih ve 2002/4930 sayılı BKK eki Kararın 4.maddesi ile ÖTVK’na ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların, aynı cetveldeki malların imalinde kullanılmak üzere tesliminde imal edilen ürünün tabi olduğu özel tüketim vergisi tutarının uygulanması öngörülmüştür.
Bu durumda, 13.11.2003 tarih 2003/6467 sayılı BKK eki Kararın 1.maddesine göre, 2710.19.99.00.19 GTİP Nolu Baz Yağ için, ÖTVK’ nun 8.maddesinin 1 ve 2 numaralı fıkraları uyarınca teslim edilecek ya da aynı kanunun 5.maddesinin 1 numaralı fıkrası uyarınca ihraç edilecek olan ve GTİP numaraları anılan Kararname eki Kararın 1.maddesinde liste halinde yer alan malların imalinde kullanılmak üzere teslim edilmesi halinde, uygulanacak ÖTV tutarı 0,050 YTL/Kg olarak belirlenmiştir.
Buna göre, 2002/4930 sayılı kararname kapsamında ÖTVK’na ekli (I) sayılı listede yer alan madeni yağ üretiminde kullanılmak üzere yine (I) sayılı listede 2710.19.99.00.19 GTİP numarasında yer alan Baz Yağın ithalinde ithalat aşamasında henüz vergiyi doğuran olay meydana gelmediğinden ÖTV ödenmesi söz konusu olmayacak ancak,
ithal edilen baz yağ (I) sayılı listedeki bir malın imalinde kullanılıyorsa; (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan baz yağ, yine aynı listenin aynı cetvelinde yer alan madeni yağ imalinde kullanılması nedeniyle tecil-terkin müessesesinden yararlanamayacaktır. Dolayısıyla, baz yağın menşeine bakılmaksızın ilgili Gümrük İdaresine, üretimi gerçekleştirilecek olan madeni yağın, ithalatın yapıldığı dönemde yürürlükte bulunan ÖTV tutarı kadar (0,035 YTL/Kg) banka teminat mektubu verilecek,
baz yağı tecil-terkin kapsamında ithal ediliyorsa; (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan baz yağı, (I) sayılı listeye dahil olmayan malların üretiminde girdi olarak kullanılması halinde, ithal edilecek baz yağının menşeine bakılmaksızın ilgili Gümrük İdaresine, 13.11.2003 tarih 2003/6467 sayılı BKK eki Kararın 1.maddesine göre, 2710.19.99.00.19 GTİP numarasında kayıtlı baz yağ için uygulanacak özel tüketim vergisi tutarı 0,050 YTL/Kg olacağından, bu tutar kadar banka teminat mektubu verilecek,
baz yağ yurt içinden temin ediliyorsa; ihraç edilmek üzere madeni yağ üretmek amacıyla, madeni yağların imalatında hammadde olarak baz yağları kullanan imalatçılar, tebliğde belirtilen usul ve esaslara uymak kaydıyla baz yağını 0,050 YTL ödeyerek satın alabileceklerdir. Buna göre, baz yağ satan ÖTV mükellefleri, bu kapsamda teslim ettikleri baz yağı için 0,050 YTL/Kg özel tüketim vergisi hesaplayacak ve ilgili dönem ÖTV Beyannamesinin 34 Nolu satırına yazmak suretiyle beyan edeceklerdir. Ayrıca, baz yağ teslim ettikleri imalatçılardan aldıkları sanayi sicil belgesinin kaşeli bir örneği ile “Talep ve Taahhütname”nin (Ek-17) aslını beyanname ekinde bağlı bulunulan vergi dairesine vereceklerdir.
Diğer taraftan, ithal edilen veya yurt içinden temin edilen baz yağdan üretilen madeni yağın, ÖTVK’nun 8/1.maddesine göre (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere imalatçılara tesliminde 2002/4482 sayılı BKK’na göre 0,050 YTL/Kg üzerinden ÖTV hesaplanarak beyan edilecektir. Beyan edilen verginin BKK’na göre tecil edilmesi öngörülen tutar kısmı (her bir kg için belirlenen ÖTV’nin 0,015 YTL/Kg aşan kısmı) ile 12 aylık gecikme faizi tutarı toplamı kadar bir banka teminat mektubu verilmek suretiyle tecil edilecek, kalan kısmı ise ilgili vergi dairesine ödenecektir. Ayrıca, ÖTV mükellefleri tarafından tecil-terkin uygulaması kapsamında teslim edilen malların beyan edildiği dönem beyannamesine, imalatçılar tarafından düzenlenen (Ek:17) “Talep ve Taahhütname” ile imalatçı adına düzenlenen “Sanayi Sicil Belgesi”nin Noter veya YMM tarafından onaylanmış bir örneğinin eklenmesi gerekmektedir.
Bu şekilde vergisi tecil edilerek teslim edilen madeni yağların tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içerisinde imalatçı tarafından (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların üretiminde kullanıldığının, üretimin gerçekleştirildiği takvim yılını takip eden yılın mart ayı sonuna kadar YMM tarafından düzenlenen üretim raporu ile tevsik edilerek bu raporun ilgili vergi dairesine verilmesi halinde, teminat mektubuna istinaden tecil edilmiş olan vergi terkin edilip daha önce alınmış olan teminat mektubu iade edilecektir.
3-Fason Üretimde Tecil–Terkin Uygulaması :
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun “Verginin Tecili” başlığını taşıyan 8.maddesinin 1.fıkrasına göre, kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların, (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen ÖTV’nin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmının teminat alınmak suretiyle tecil edilmesi, söz konusu malların tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içerisinde (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan verginin terkin edilecektir. Konuyla ilgili usul ve esaslara ilişkin açıklamalar 1 Seri Nolu ÖTV Genel Tebliği’nin 9. bölümünde yapılmıştır. (Söz konusu bölüm muhtelif ÖTV Genel Tebliğleriyle değişikliğe uğramıştır.)
Öte yandan, 07.07.2006 tarih ve ÖTV–1/2006–2 sayılı 3 Numaralı ÖTV Sirkülerindeki açıklamalara göre, ÖTVK’na ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan 2901.10.90.00.11 GTİP numaralı “hekzan” isimli malın, bitkisel yağ üretiminde imal edilecek malın bünyesine girmesi kaydıyla (sonradan damıtma veya benzeri yöntemlerle ayrıştırılmış olması işlemi dahil) hammadde ya da yardımcı madde olarak kullanılması halinde ÖTVK’nun 8/1.maddesinde yer alan tecil-terkin imkanından yararlanılabilecektir. Bununla birlikte, “hekzan” isimli malın temizlik, test, yağlama ve benzeri amaçlarla imal edilen malın bünyesine girmeksizin yardımcı madde veya sarf malzemesi olarak kullanılması halinde, ÖTVK’nun 8/1.maddesinde yer alan tecil-terkin imkanından yararlanamayacaktır.
Diğer taraftan, 03.04.2007 tarih ve ÖTV–1/2007–1 sayılı 4 Numaralı ÖTV Sirkülerinde de belirtildiği üzere, sanayi sicil belgesi sahibi imalatçılar, fason imalat şeklinde verdikleri hizmetler için, ÖTVK’nun 8/1.maddesinde yer alan tecil-terkin uygulaması kapsamında 1 Seri Nolu ÖTV Genel Tebliğinde belirtilen diğer usul ve esaslara uymak şartıyla mal satın alabilecek veya ithal edebileceklerdir.
Ayrıca, 1 Seri Nolu ÖTV Genel Tebliğinde belirtilen diğer usul ve esaslara uymak şartıyla, tecil-terkin uygulaması kapsamında kendi imalatlarında kullanmak üzere mal satın alan veya ithal eden sanayi sicil belgesi sahibi imalatçılar, imalatı fason olarak yaptırmaları halinde de ÖTVK’nun 8/1.maddesinde yer alan tecil-terkin uygulamasından yararlanılabilecektir.
B-ÖTVK’NUN 8/2.MADDESİ HÜKMÜNE GÖRE TECİL-TERKİN UYGULAMASI :
Özel tüketim vergisine konu malların doğrudan ihracı ÖTVK’nun 5. maddesi gereğince vergiden istisna edilirken, doğrudan ihracat yerine söz konusu malların ÖTV mükelleflerinden alınarak ihraç edilmesi halinde, özel tüketim vergisinin ihracatçıya finansman yükü getirmemesi açısından KDVK’nun 11/1-c.maddesindeki düzenlemeye paralel olarak ÖTVK’nun 8.maddesinin 2.fıkrasında yer verilen düzenlemeyle tecil-terkin müessesesi ihdas edilmiştir.
1-Solvent ve Solvent Türevlerinin İhraç Kaydıyla Tesliminde Tecil Terkin:
Özel tüketim vergisi kapsamına giren malların ihraç edilmek üzere ihracatçılara tesliminde hesaplanan ÖTV’nin ihracatçıdan tahsil edilmemesi şartıyla, mükelleflerin talebi üzerine tecil edilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu uygulama, ihracatçının doğrudan ÖTV mükelleflerinden satın aldıkları mallar için söz konusudur. İhraç kaydıyla yapılacak teslimler için cins, nitelik veya miktar konusunda bir sınırlama yoktur.
İhraç kaydıyla teslimde bulunan ÖTV mükellefleri tarafından düzenlenecek olan faturada, mal bedeli üzerinden hesaplanan ÖTV ayrıca gösterilecek ve faturaya: “ÖTVK’nun 8.maddesinin 2 numaralı fıkrası hükmüne göre ihraç edilmek üzere teslim edilmiş olup ÖTV tahsil edilmemiştir.” ibaresi yazılacaktır. Bu döneme ait ÖTV beyannamesinde, ihraç kaydıyla yapılan teslim bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan, ancak ihracatçıdan tahsil edilmeyen ÖTV’de beyan edilecektir. Vergi daireleri mükelleflerin bu beyanına göre gerekli tarhiyat işlemini yaptıktan sonra, ihraç kaydıyla teslimlere ait ÖTV tutarını tecil edecektir.
İhraç kaydıyla teslim edilen malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihracının gerçekleşmesi halinde, tecil edilen vergi, malın ihraç edildiğini gösteren gümrük çıkış beyannamesinin aslı veya ilgili gümrük idaresi ya da noter tarafından onaylanmış örneği vergi dairesine verilmek suretiyle terkin edilecektir.
2-Madeni Yağların İhraç Kaydıyla Tesliminde Tecil Terkin :
Madeni yağ imal eden üreticiler, üretimlerinde girdi olarak kullandıkları baz yağını Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan Kararnamede belirtilen vergi miktarına göre (0,050 YTL/Kg) satın alabilmek için, (Ek-18) “Talep ve Taahhütname” ile YMM veya Noterlerce onaylanmış “Sanayi Sicil Belgesi”ni satıcı durumundaki ÖTV mükelleflerine vermeleri gerekmektedir. Söz konusu belgeleri alan satıcılar ise teslim konusu baz yağı için hesaplayacakları özel tüketim vergisini, ilgili dönem ÖTV beyannamesinin 35.satırına yazmak suretiyle beyan edecekler, beyannamelerine ise alıcıdan alınan kaşeli sanayi sicil belgesi ile (Ek-18) “Talep ve Taahhütname”nin aslını ekleyeceklerdir.
Buna göre, madeni yağ imalatçıları, satın aldıkları baz yağını girdi olarak kullanarak teslim alma tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içerisinde madeni yağ üretip ihraç kaydıyla teslim ettiklerini tevsik eden YMM üretim raporunu baz yağı satan ÖTV mükellefinin bağlı bulunduğu ilgili vergi dairesine aynı süre içinde ibraz edeceklerdir. Dolayısıyla, madeni yağ imalatçılarının bu şekilde imal ettikleri madeni yağları ihraç kaydıyla teslimlerine ilişkin uygulama bir önceki bölümde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılacaktır. İmalatçı, baz yağ alımı nedeniyle yüklendiği 0,050 YTL/Kg tutarındaki özel tüketim vergisini, yine bu kapsamda teslim ettikleri madeni yağa ilişkin tahsil edilen ÖTV tutarından indirecekler, indirilemeyen kısmını ise ihracatın gerçekleşmesiyle birlikte satılan malın maliyetine ekleyeceklerdir.
C-UYGULAMADA TECİL-TERKİN ŞARTLARINA UYULMAMASI HALİNDE ÖNGÖRÜLEN MÜEYYİDELER :
-Mücbir sebeplerin olması ya da olmaması; ihracatın yukarıdaki şartlara uygun olarak gerçekleşmemesi halinde tecil edilen vergi, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanunun 51.maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte ÖTV mükellefinden tahsil edilecektir. Ancak, ihracatın VUK’unda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle süresinde gerçekleşmemiş olması halinde, tecil edilen vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 48.maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilecektir.
-Tecil-terkin kapsamındaki malların tebliğde belirtilen sürede üretimde kullanıldığının tevsik edilememesi; tecil-terkin uygulaması kapsamında satın alınan malların tecil tarihini veya bu kapsamda ithal edilen malların ithal tarihini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde imalatta kullanıldığının üretimin gerçekleştiği takvim yılını takip eden yılın mart ayı sonuna kadar YMM üretim raporuyla tevsik edilmemesi halinde, ilgili vergi dairelerince bu alıcı veya ithalatçılar vergi incelemesine sevk edilecek ve inceleme raporu sonucuna göre işlem yapılacaktır.
-İşin bırakılması; alıcı veya ithalatçıların işi bırakmaları halinde, YMM üretim raporlarının işi bırakma tarihini takip eden ay başından itibaren 2 ay içinde verilmesi gerekmektedir. Bu süre içerisinde sözü edilen raporları vergi dairesine vermeyen mükellefler de ilgili vergi dairelerince vergi incelemesine sevk edilecek ve inceleme raporu sonucuna göre işlem yapılacaktır.
-Tevsik edici raporların süresinden sonra ibraz edilmesi; YMM üretim raporlarının, tecil-terkin kapsamında satın alınan malların tecil tarihini veya bu kapsamda ithal edilen malların ithal tarihini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde imalatta kullanıldığının, üretimin gerçekleştiği takvim yılını takip eden yılın mart ayı sonuna kadar verilmemesi nedeniyle vergi incelemesine sevk edilen mükelleflerin, incelemeye sevkten sonra ibraz edecekleri raporları işleme konulmayacak, incelemeye sevki gerektiren tecil işlemlerinin terkini, inceleme sonuçlanmadan yerine getirilmeyecektir.
-Solventin Akaryakıtlara Karıştırılarak Satılması; imalatta kullanacağını ileri sürerek, tecil-terkin kapsamında solvent veya solvent türevlerini alanların bu malları akaryakıtlara karıştırarak satmaları halinde, ÖTVK’nun 13.maddesinin 2 numaralı fıkrası uyarınca ziyaa uğratılan vergi, ilgililer adına tarh olunarak vergi ziyaı cezası kesilir. Örneğin: (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan solventi, (I) sayılı listeye dahil olmayan boya imalinde kullanacağını beyan ederek 0,050 YTL/Kg özel tüketim vergisi uygulatarak satın alan bir mükellefin, solventi boya imalinde kullanmayarak benzine karıştırmak suretiyle sattığının tespiti halinde, söz konusu mala ilişkin tecil-terkin kapsamında olmayan satışlarda uygulanması öngörülen vergi (2002/4481 sayılı BKK ile 01.08.2002 tarihinden geçerli 0,805852 YTL/Kg) dikkate alınarak 6183 sayılı AATUHK’na göre gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. Ayrıca, bu mükellefler hakkında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca da işlem yapılır.
-YMM’lerin üretim tasdik raporları ve müteselsil sorumlulukları;3568 sayılı kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan “Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 7.maddesi ile YMM’lerce vergi mevzuatı yönünden tasdiki yapılabilecek olan konu ve belgeler belirlenmiş, ayrıca, mali mevzuatta yer alan teşvik, indirim, istisna ve muafiyetlerle ilgili yapılan işlemlerin tasdik kapsamında yer alması öngörülmüştür. Bu konuda yapılacak işlemlerin usul ve esasları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.
Buna göre, 4760 sayılı ÖTVK’nun 8 maddesinin 1.fıkrasına uyarınca, kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan solvent ve solvent türevlerinin (I) sayılı listede yer alan mallar dışındaki malların imalinde kullanılmak üzere tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen vergi BKK’na göre tespit edilecek kısmının tecil edilmesi, söz konusu malların 12 ay içerisinde imalatta kullanılmasının YMM tarafında düzenlenecek üretim tasdik raporu ile tevsik edilmesi halinde ise terkin edilmesi gerekmektedir. YMM’ler tecil-terkin kapsamında özel tüketim vergisi ödemeyerek mal satın alıp imalatta kullanan mükellefler ile sözleşme yaparak gerekli incelemeleri yaptıktan sonra düzenledikleri raporları satıcı mükellefin vergi dairesine vermeleri gerekir. Bu şekilde tasdik yaparak rapor düzenleyen YMM’ler, tasdikin kapsamıyla sınırlı olmak üzere bu tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Dolayısıyla, yapılan tasdikin doğru olmaması halinde ortaya çıkacak olan vergi kayıp ve cezasından mükellefle birlikte müteselsilen sorumlu olacaktır.
IV-SONUÇ :
2002 yılı içerisinde yürürlüğe konulan ÖTVK ile dolaylı vergi sistemimizde yapılan ikinci büyük reformla, 16 (onaltı) adet vergi, harç, fon ve pay yürürlükten kaldırılmıştır. Söz konusu kanun kapsamına giren mallar, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli 4 ayrı listede Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (GTİP) numaraları itibariyle yer almaktadır.
ÖTVK’na ekli (I) Sayılı Listedeki (B) Cetvelinde yer alan “solvent ve solvent türevleri”nin Özel Tüketim Vergisi kapsamına alınmasının esas gerekçesi, daha önce bu malların üzerindeki vergi yükünün düşük olması nedeniyle akaryakıt ürünlerine yasal olmayan bir şekilde katılması ve haksız kazanç sağlanmasının ve motorlu araçların zarar görmesinin önüne geçilmek istenmesidir.
Özel Tüketim Vergisi ile söz konusu malların vergi yükü, katılabilecekleri akaryakıt ürünlerinin vergi yüküne eşitlenmiş olmaktadır. Öte yandan, bu şekilde vergi ziyaının önüne geçilmeye çalışılırken, bu ürünleri imalatta kullanmak zorunda olan imalatçıların maliyetlerinin yükselmesini engel olmak için de ÖTVK madde 8 ile tecil-terkin müessesesi ihdas edilmiştir. Bu düzenlemeye paralel bir düzenleme de 1985 yılı başından itibaren yürürlüğe konulmuş olan KDVK’nda yer almakta
