Tüm mali aktörlerin gündeminin en önemli sıralarına giren Kurgan sistemiyle ilgili artılar, eksiler ve yapılacakları kısaca özetlemeye çalıştım.
Artıları
Uzun inceleme süreçlerinden daha erken bir aşamada sahte belge düzenleyicisinin tespit edilmesi ve duyurulması
Belge kullanıcısının erken bir dönemde durumdan haberdar olarak müteakip işlemlerinde düzenleyici ile bağını koparması
Sahte belge kullanım tarafının yani talep tarafının disipline edilmesi
Bazı sektörlerde yoğun olarak hissedilen haksız rekabetin önlenmesine katkı sağlaması
Kamu gelirleri tarafında bütçeye pozitif katkı sağlaması
Firmaların kendi risk analiz veya iç denetim birimlerini oluşturmaya başlaması, en azından ilkesel olarak bunu gündemine alması
Toplumda ve işletmelerde sahte belge ile mücadele ve devamlı denetim algısının yerleşmesi
Eksileri
Belgeden değil düzenleyiciden yola çıkıldığı için gerçekte böyle olmasa bile bu kişiler tarafından düzenlenen her belgenin sahte olduğuna kanaat getirilmesi
Belgede problem olmakla birlikte gerçekten alınan mal ve hizmetlerde mağduriyet yaratması ihtimali
Mükellefler açısından takip edilecek yol haritasının ve sonuçlarının belirsizliği
Hangi bilgi ve belgelerin kesin olarak ispat vesikası olarak kabul edileceğine yönelik belirsizlik
Sahte belge düzenleyicisi olmayan firmaların hataen sisteme girmesi sonucunda bu kişilerin ticari hayatlarının sona ermesi
Tüm kullanma fiillerine ceza soruşturması öngörülmesi durumunda çok düşük ve şirket hacminde hiçbir önemi olmayan faturalar nedeniyle bile birçok şirket yöneticisinin ceza soruşturmasıyla muhatap olması ihtimali
Yapılacaklar
Kesin bir yol haritası çizemiyoruz. Her bir duruma ayrı ayrı bakmak gerekiyor. Ancak mal ve hizmet kesin olarak satın alındıysa tüm ispatlayıcı bilgi ve belgelerin kullanılarak yazıya cevap verilmesi uygun olur.
Bu anlamda sevk irsaliyesi, banka dekontları, sözleşme/mail/yazışmalar, HGS/OGS kayıtları, kantar/depo fişleri, fotoğraf/video görselleri, varsa üçüncü taraf beyanları ispatlama vesikası olarak yazıya eklenmeli.
Düşük tutarlar için daha muhafazakâr bir yol izlenerek kayıtlardan çıkarma yoluna gidilebilir.
Belgelerin sahte olduğuna işletmece de kanaat getirildiği durumda pişmanlıkla düzeltme beyanı verilip düzeltme sonuçları (beyan, tahakkuk, ödeme dekontları) yazıya derç edilmeli.
Son söz
Sistem yeni yeni hayata geçiyor. Birçok süreci yaşayarak ve tecrübe ederek göreceğiz.
Her durumda artık birçok şey eskisi gibi olmayacak.
