13 Mart 2023 16:50

 

7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 12/3/2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

Kanun, önceki yapılandırma kanunlarına çok benzeyen oldukça kapsamlı bir yapılandırma kanunudur. Yapılandırma hükümleri dışında diğer vergi kanunlarına ilişkin hükümler ve “ek vergi” de kanunda yer almaktadır.

Bu Bültenimizde başta yapılandırmaya ilişkin hususlar olmak üzere Kanunda yer alan ve öne çıkan tüm konuları ele aldık. 7440 sayılı Kanunun özeti mahiyetindeki Bültenimizin ilgililere faydalı olmasını diliyoruz.

 

İÇİNDEKİLER

  1. YAPILANDIRMANIN KAPSAMI

  2. KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR

  3. KESİNLEŞMEMİŞ VEYA DAVA SAFHASINDA BULUNAN ALACAKLAR

  4. İNCELEME VE TARHİYAT AŞAMASINDA BULUNAN ALACAKLAR

  5. MATRAH/VERGİ ARTIRIMI

  6. İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ

  7. BAŞVURU, TAKSİT VE ÖDEMEYE İLİŞKİN DÜZENLEMELER

  8. EK VERGİ DÜZENLEMESİ

  9. DEPREMLE İLGİLİ VERGİSEL DÜZENLEMELER

  10. KANUNDA YER ALAN DİĞER ÖNEMLİ DÜZENLEMELER

 

1- YAPILANDIRMANIN KAPSAMI

Yapılandırmaya konu alacakların ait olduğu idareler;

- Hazine ve Maliye Bakanlığı,

- Ticaret Bakanlığı,

- Sosyal Güvenlik Kurumu,

- İl Özel İdareleri,

- Belediyeler,

- Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB)

 

  • Yapılandırmaya konu alacaklar; esas itibarıyla 31/12/2022 tarihi dikkate alınarak belirlenmiştir.

  • Gelir veya kurumlar vergisinde 2021 yılı ve önceki vergilendirme dönemleri (2022’de beyannamesi verilen) yapılandırılacak olup 2022 vergilendirme dönemi (2023’de beyannamesi verilen) borç yapılandırma kapsamında değildir. 2022 yılının geçici vergi dönemleri de kapsam dışındadır. Örneğin 2022 yılı 3.geçici vergi döneminde verilen beyannameye istinaden tahakkuk eden vergi borç yapılandırmasından faydalanamaz.

  • KDV ve stopajda ise Kasım/2022 dönemi beyannameleri ve önceki dönemler kapsam dahilindedir. Ocak 2023’te tahakkuk eden Aralık/2022 dönemine ilişkin KDV borç yapılandırmasından faydalanamaz.

  • Vergiler, vergi cezaları, idari ve adli para cezaları, gümrük vergileri ve idari para cezaları, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi fer'i alacaklar kapsama alınmıştır.

  • 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen idari para cezaları kapsamdadır.

  • Bu idarelerin 6183 sayılı Kanun kapsamında takip ve tahsil edilen diğer alacakları ile belediyelerin, su, atık su ve katı atık gibi alacakları da Kanun kapsamındadır.

  • İşletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan ya da kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşlar ile kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların beyanına ilişkin düzenlemeler kanunda yer almaktadır.

  • Kanun kapsamında Yİ-ÜFE aylık değişim oranları:

- 31/12/2004 tarihine kadar toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) aylık değişim oranları

- 1/1/2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık değişim oranları

- 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranları

- 1/11/2016 tarihinden itibaren aylık %0,75 oranı (Mart 2023 dâhil)

 

2- KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR

  •  Kanunun yayımı tarihi itibarıyla vadesi geldiği hâlde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan; vergiler ve vergi cezaları, idari para cezaları, 6183 sayılı Kanuna göre takip edilen alacaklar, gümrük vergileri ve idari para cezaları ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, gecikme cezası gibi fer'i alacaklar yapılandırılmaktadır.

  • İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden alacaklar da bu kapsamdadır.

  • Her bir taşıt için Kanun kapsamında ödenecek olan motorlu taşıtlar vergisi, taşıta ilişkin idari para cezaları ile geçiş ücreti ile bunlara ilişkin Yİ-ÜFE ve katsayı tutarının en az %10'unun ödenmesi şartıyla taksit ödeme süresince fenni muayene izni verilecektir.

  • Bu madde kapsamında yapılandırılan borçların, borç durumunu gösterir belgede yer almaması için bu borçların en az %10’unun ödenmiş olması şarttır.

  • Madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen diğer şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gerekmektedir.

Vadesinde Ödenmemiş veya Vadesi Gelmemiş (İhtirazi Kayıt Dahil)

Gecikme Faizi-Zammı

Vergi /İdari Para Cezası Aslı

Vergi Ziyaı Cezası

Vergi aslına bağlı olmayan cezalar/İştirak

Yİ-ÜFE

100%

0%

50%

 

3- KESİNLEŞMEMİŞ VEYA DAVA SAFHASINDA BULUNAN ALACAKLAR

  • Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ilk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar yapılandırılmaktadır.

  • Ayrıca Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ilgisine göre istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da istinaf/itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar da madde kapsamındadır.

  • Maddeye göre ödenecek alacakların tespitinde esas alınacak olan en son karar, tarhiyata/tahakkuka/idari yaptırım kararına/ecrimisile ilişkin ihbarname/düzeltme ihbarnamesine yönelik verilen ve Kanunun yayımı tarihinden önce taraflardan birine tebliğ edilmiş olan karardır.

  •  Kanunun yayımı tarihi itibarıyla; uzlaşma hükümlerinden yararlanılmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış, ancak dava açma süresi geçmemiş alacaklar da bu madde hükmünden yararlanır.

  • Bu madde hükmünden yararlanılması için madde kapsamına giren alacaklara karşı dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması şarttır.

 

  1. Dava Açılmış veya Dava Açma Süresi Geçmemiş Alacaklar

Dava Açılmış veya Dava Açma Süresi Geçmemiş

Gecikme Faizi-Zammı

Vergi Aslı

Vergi Ziyaı Cezası

Vergi aslına bağlı olmayan cezalar

Yİ-ÜFE

50%

0%

25%

 

  1. İstinaf/İtiraz/Temyiz/Karar Düzeltme Yoluna Başvurulmuş ya da Başvuru Süresi Geçmemiş Alacaklar

 

Gecikme Faizi-Zammı

Vergi Aslı

Vergi Ziyaı Cezası

Vergi aslına bağlı olmayan cezalar

Son Karar Terkin ise

Yİ-ÜFE

10%

0%

10%

Son Karar Tasdik İse

Yİ-ÜFE

100%

0%

50%

Danıştay Aşaması

Gecikme Faizi-Zammı

Vergi Aslı

Vergi Ziyaı Cezası

Vergi aslına bağlı olmayan cezalar

Bozma Kararı Verilenler

Yİ-ÜFE

50%

0%

25%

Onama Kararı (İdare Lehine)

Yİ-ÜFE

100%

0%

50%

Onama Kararı (Mükellef Lehine)

Yİ-ÜFE

10%

0%

10%

 

4- İNCELEME VE TARHİYAT AŞAMASINDA BULUNAN ALACAKLAR

  •  Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak Kanunun yayımı tarihinden önce başlandığı hâlde tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerinin tamamlanmasından sonra, tarh edilen vergilerin yapılandırılması bu madde kapsamındadır.

  • İlk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere aylık dönemler hâlinde on iki eşit taksitte ödeme yapılır.

  •  Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, Kanunun yayımı tarihinden önce pişmanlık talebiyle veya izaha davet kapsamında verilip, ödeme yönünden şartların ihlal edildiği beyannameler ile kendiliğinden verilen beyannameler için kesilen ve bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla tebliğ edilmemiş olan vergi cezaları hakkında bu madde hükümleri uygulanır.

  • Asla bağlı olan vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilebilmesi için verginin Kanunun yayımı tarihinden önce ödenmiş olması veya Kanunun 2. maddesine göre ödenmesi şarttır.

  • Bu madde hükümlerinden yararlanılabilmesi için madde kapsamında ödeme başvurusunda bulunulan alacağa ilişkin dava açılmaması şarttır.

 

İnceleme ve Tarhiyat Aşamasında (T.Ö.Uzlaşma Dahil)

Gecikme Faizi-Zammı

Vergi Aslı

Vergi Ziyaı Cezası

Vergi aslına bağlı olmayan cezalar

Yİ-ÜFE ve G.Faizi

50%

0%

25%

 

5- MATRAH/VERGİ ARTIRIMI

2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yılları, gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV ve kanunda yer alan türden gelir ve kurumlar vergisi stopajları kapsamdadır.

  1. Gelir Vergisi

Yıl

Matrah artırım oranı

Asgari matrahlar (Bilanço esası ve serbest meslek)

Asgari matrahlar (İşletme hesabı)

Vergi oranı

2018

%35

94.000

63.800

%15 (Geçmiş vergi beyanlarının geç verilmesi, ödenmemesi, kesinleşmiş ya da kesinleşmemiş borç yapılandırması bulunması durumunda %20)

2019

%30

99.600

66.400

2020

%25

105.800

70.500

2021

%20

112.400

75.000

2022*

%25

200.000

105.000

* 2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için bu yıla ilişkin gelir vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın yüzde 122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın yüzde 40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması şartı aranır.

* 2022 yılına ilişkin yıllık beyannamelerde hesaplanan vergilerden mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilmez.

  1. Kurumlar vergisi

Yıl

Matrah artırım oranı

Asgari matrahlar

Vergi oranı

2018

%35

200.000

%15 (Geçmiş vergi beyanlarının geç verilmesi, ödenmemesi, kesinleşmiş ya da kesinleşmemiş borç yapılandırması bulunması durumunda %20)

2019

%30

215.000

2020

%25

230.000

2021

%20

260.000

2022*

%25

500.000

 

* 2022 yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için bu yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın yüzde 122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın yüzde 40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması şartı aranır.

* 2022 yılına ilişkin yıllık beyannamelerde hesaplanan vergilerden mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilmez.

  1. Gelir ve Kurumlar Vergisi Stopajı

Yıl

Ücretler, Serbest Meslek Kazancı, GMSİ, Kar Payı Dağıtımı

Yıllara Yaygın İnşaat

Çiftçilere ve vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler

2018

%6

%1

İlgili yıldaki tevkifat oranının %25’i

 

2019

%5

2020

%4

2021

%3

2022

%2

 

  1. Katma Değer Vergisi

Yıl

Vergi artırım oranı

Diğer

2018

%3

İşlemlerin tamamının istisna veya tecil-terkin kapsamındaki teslim veya hizmetlerden oluşması veya diğer nedenlerle takvim yılının bütün dönemlerinde hesaplanan KDV bulunmaması hâlinde, ilgili yıl için artırılan kurumlar vergisi matrahı üzerinden %18

2019

%3

2020

%2,5

2021

%2

2022

%2

 

  • Matrah artırımında bulunulan 2018-2021 yıllarına ait zararların %50’si 2022 ve izleyen yıllar kârlarından; 2022 yılına ait zararların ise tamamı 2023 yılından itibaren izleyen yıl karlarından mahsup edilemez.

  • Başvurunun son günü 31/5/2023, ilk taksitin son günü ise 30/6/2023 tarihidir.

  • Vergiler peşin ödenebileceği gibi; 12 taksit 12 ayda da ödenebilir. 12 taksit için katsayı 1,09'dur. Vergiler ilk taksit ödeme süresinde peşin ödenirse vergiden %10 indirim yapılır.

  • Matrah ve vergi artırımı dolayısıyla verilen beyannamelere ait damga vergisi 1.000 TL olup ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi şarttır.

  • Matrah ve vergi artırımında bulunulan yıllar ve vergi türleri için (Gelir, Kurumlar, KDV, Stopaj) inceleme ve tarhiyat yapılmaz. Ancak Gelir, Kurumlar ve KDV iadelerine yönelik inceleme yapılabilir.

  • Matrah artırımında bulunan mükelleflerin devam eden vergi incelemeleri Kanunun yayımını izleyen 7 iş günü sonuçlandırılamaz ise incelemeye devam edilemez.

  • İncelemesi bu süre içinde tamamlananlarda, inceleme raporunun vergi dairesi kayıtlarına intikalinden önce matrah artırımında bulunulursa, rapordaki tarhiyat matrah artırımı dolayısıyla hesaplanan vergiden mahsup edilir. Geriye kalan tutarın % 50'si Kanunun 4. maddesi kapsamında taksitlendirilir, diğer yarısı terkin edilir.

  • Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları uyarınca kâr dağıtımına veya ana merkeze aktarılan tutara bağlı ödemeler üzerinden yapılması gereken vergi tevkifatı hükümlerine istinaden, söz konusu fıkra kapsamında matrahlarını artıranların, kurumlar vergisi yönünden de matrah artırımında bulunmaları şarttır.

  • Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin beyan ettikleri matrahları artırmaları hâlinde, daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergiler, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilebilir.

  • KDV’de artırıma esas alınan tutar, yıl içinde verilen KDV beyannamelerinde gösterilen "hesaplanan katma değer vergisi"nin yıllık toplamıdır. Hesaplanan KDV, indirimlerden önceki vergi tutarıdır.

  • Mükelleflerin sorumlu sıfatıyla verdikleri KDV beyannameleri için madde hükmünden yararlanamaz. Ayrıca, sorumlu sıfatıyla beyan edilen vergiler, vergi artırımına ilişkin yıllık toplam tutarın hesabında dikkate alınmaz.

 

6- İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ

A- İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar

  • İşletmeler, işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları, kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedelle 31/5/2023 tarihine kadar vergi dairesine bildirerek defterlerine kaydedebilir.

  • Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler tarafından bu değerler üzerinden özel karşılık hesabı açılır. Aktife kaydedilen emtialar ayrı bir özel hesapta; makine, teçhizat ve demirbaşlar bir başka ayrı özel hesapta takip edilir.

  • Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye durumlarında sermayenin bir unsuru sayılarak vergilendirilmez.

  • Makine, teçhizat ve demirbaşlar ise envantere kaydedilerek ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunur.

  • İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler bildirime konu olan emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.

  • Beyan edilen emtia/kıymetin tabi olduğu oranların yarısı (%9, %4, %0,5) esas alınarak KDV hesaplanır ve sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, 31/5/2023 tarihine kadar ödenir.

  • Makine, teçhizat ve demirbaşlara ilişkin olarak bu uygulama kapsamında ödenmiş olan KDV indirilemez. Emtia üzerinden ödenen KDV ise genel esaslara göre indirilir, ancak iadeye konu edilemez.

  • Bu uygulama kapsamında makine, teçhizat ve demirbaşlar için KDV Kanunu 9/2 maddesi uyarınca belgesiz mal bulundurulması veya belgesiz mal satılmasına yönelik yaptırımlar uygulanmaz.

  • Beyan edilecek malların ÖTV’ye tabi olması halinde, bu malları beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükellefler, beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan ÖTV’yi ayrı bir beyanname ile 31/5/2023 tarihine kadar beyan ederek aynı süre içerisinde ödeyeceklerdir. Beyan edilerek ödenen ÖTV için vergi cezası kesilmez.

  • Bildirime dâhil edilen kıymetler için amortisman ayrılmaz, kıymetlerin satılması hâlinde satış bedeli, bunların deftere kaydedilen değerinden düşük olamaz.

B- Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia makine, teçhizat ve demirbaşlar

  • İşletmeler; kayıtlarında yer aldığı hâlde işletmelerinde mevcut olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını, 31/5/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil), her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler.

  • İşletmeler bahse konu kıymetleri fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek şartıyla;

- Emtialar bakımından aynı nev’iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranını,

- Makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedellerini,

dikkate alarak kayıt ve beyanlarına intikal ettirebileceklerdir.

  • Gayrisafi kâr oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınır.

  • Yukarıda açıklanan şekilde, faturalanan ve yasal defterlere kaydedilen emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar ile ilgili işlemler normal bir satış işlemi olarak değerlendirilir, karı beyan edilir ve vergisi ödenir.

  • Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan bahse konu kıymetlere ilişkin faturada ilgili kıymetin tabi olduğu oranda KDV hesaplanır. Bu kapsamda ödenmesi gereken KDV, ilk taksit beyanname verme süresi içinde, diğerleri takip eden birinci ve ikinci ayda olmak üzere 3 eşit taksitte ödenir.

  • Bu uygulama kapsamında geçmişe yönelik vergi cezası ve gecikme faizi uygulanmaz.

C- Kasa ve ortaklardan alacaklar hesaplarının düzeltilmesi

  • İşletmeler, 31/12/2022 tarihi itibarıyla düzenlenen bilançolarda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan;

- Kasa mevcutlarını,

- İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklardan alacaklı bulunulan tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları,

- Bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini,

31/5/2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan ederek kayıtlarını düzeltebilirler.

  • Bu şekilde beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenir.

  • Ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmez; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez.

  • Beyan edilen tutarlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yapılmaz.

 

7- BAŞVURU, TAKSİT VE ÖDEMEYE İLİŞKİN DÜZENLEMELER

  • Genel olarak kanunda yer alan başvuru tarihi 31/5/2023 tarihidir. İlk taksit ödemesi 30/6/2023 tarihidir. Cumhurbaşkanı Kanunda öngörülen başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini bir aya kadar uzatmaya yetkilidir.

  • Aylık taksitler halinde 12, 18, 24, 36 veya 48 eşit taksitte imkânı bulunmaktadır.

  • İnceleme ve tarhiyat aşamasında bulunanlarda ödemeler aylık 12 taksittir.

  • 12 taksit (12 ay) için 1,09; 18 taksit (18 ay) için 1,135; 24 taksit (24 ay) için 1,18; 36 taksit (36 ay) için 1,27; 48 taksit (48 ay) için 1,36 oranında katsayı hesaplanır.

  • Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılması mümkün olmadığı hâlde daha kısa sürede ödeme yapılması mümkün olup, bu takdirde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir.

  • İlk iki taksit ödeme süresi içinde peşin ödenirse katsayı uygulanmaz.

  • İlk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi durumunda; Yİ-ÜFE’nin %10'u ödenir, kalan %90'lık kısım silinir.

  • Ödenmesi gereken taksitlerden birinci ve ikinci taksitlerin ödeme sürelerinde ödenmek koşuluyla, kalan taksitlerden; bir takvim yılında en fazla üç taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde Kanun hükümlerinin ihlal sayılmaz.

  • Kanunun 5. maddesi kapsamında (matrah artırımı) taksitli ödeme seçeneği tercih edilmiş olması ve birinciyle ikinci taksitin ödeme sürelerinde ve tam ödenmesi koşuluyla, kalan taksitlerden süresinde ödenmeyen veya eksik ödenenlerin son taksiti izleyen ayın sonuna kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi halinde bu Kanun hükümlerinden yararlanılır.

  • 6183 sayılı Kanun ve ilgili kanunlar uyarınca tecil edilmiş ve tecil şartlarına uygun olarak ödenmekte olan borçlar, 7256 ve 7326 sayılı Kanunların 2 ve 7. maddelerine göre yapılandırılan ve ödemesi devam eden alacaklar, belirli bu Kanundan yararlanabilecektir.

  •  Kanun kapsamında yapılandırılan borçların, borç durumunu gösterir belgede yer almaması için bu borçların en az %10'unun ödenmiş olması şarttır.

  • Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince 6183 sayılı Kanuna göre takip edilen alacaklardan, vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde 1/1/2023 tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan ve bir amme borçlusu adına tahakkuk etmiş asli ve fer’i alacakların toplamı tüm tahsil daireleri itibarıyla 2.000 Türk lirasını aşmayanların tahsilinden vazgeçilir. Bu tutarın tespitinde 1/1/2023 tarihi itibarıyla tahsil dairesi kayıtları esas alınır.

 

8- EK VERGİ DÜZENLEMESİ

Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, 5520 sayılı Kanun ile diğer Kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile aynı Kanunun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden,

- Dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında,

- 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen istisna ile yurtdışından elde edilen ve en az %15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında ek vergi hesaplanacaktır.

Bu verginin ilk taksiti kurumlar vergisinin ödeme süresi içinde, ikinci taksiti bu süreyi takip eden dördüncü ayda ödenecektir.

Özel hesap dönemi tayin edilen mükelleflerde bu vergi, 2023 yılı içinde sona eren hesap dönemi için verilmesi gereken beyannamelerde gösterilmek suretiyle uygulanacaktır.

Bu vergi gider ve indirim olarak dikkate alınamaz ve hiçbir vergiden mahsup edilemez.

 

EK VERGİNİN HESAPLANMAYACAĞI İSTİSNA VE İNDİRİMLER

Kooperatif risturn istisnası

Taşınır ve taşınmaz malların Sat-Kirala-Geri Al işlemlerinden doğan kazançlarda istisna

Varlık ve hakların varlık kiralama şirketlerine satışından doğan kazançlarda istisna

Kur Korumalı Mevduat hesaplarından sağlanan kazançlarda istisna

Sponsorluk harcamaları

Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar

Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi ile ibadethanelerin inşası ve mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağış ve yardımlar

Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köyler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen yerlere yapılan bağış ve yardımlar

Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan bağışlar

İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan bağış veya yardımlar

Vergi Usul Kanununun 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10'unu aşmayan kısmı

Engelliler Hakkında Kanuna göre kurulan korumalı işyeri indirimi

Yatırım indirimi istisnası

İlgili Kanunları uyarınca kurum kazancından indirilebilen bağış ve yardımlar

Mücbir sebep ilan edilen yerlerde kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunanlar ek vergiden muaftır

Yatırım fon ve ortaklıklarının istisna kazançları

Mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgelerinde elde ettikleri istisna kazançları ile AR-GE ve tasarım merkezlerinde yürüttükleri faaliyetleri kapsamında dikkate aldıkları Ar-Ge ve tasarım indirimi tutarları

9- DEPREMLE İLGİLİ YAPILAN DÜZENLEMELER

1- Depremden kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, işverenler tarafından 6 Şubat-31 Temmuz 2023 tarihlerinde mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar ile 50 bin lirayı geçmeyen nakdi yardımlar prime esas kazanca dahil edilmez. Bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmaz.

2- 6/2/2023 tarihi itibarıyla yerleşim yeri bulunan gerçek kişilerin, ikamet etmeleri amacıyla bedelsiz kullanımına bırakılan konutlara ilişkin olarak 2023 yılına ilişkin emsal kira bedeli esası uygulanmaz. Yani bu kişiler bu nedenle GMSİ beyanı vermeyecektir.

3- Depremde vefat edenlerin mirasçılarına emekli, yardım sandıkları, sigorta ve emeklilik şirketlerince yapılacak ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacaktır.

4- Depremde ölenlerin mirasçılarına veraset yoluyla intikal eden mallar ile bunların eşine, çocuklarına, anne ve babasına işverenlerce yapılan yardımlar, veraset ve intikal vergisinden istisnadır. Bu şekilde gerçekleşen intikaller nedeniyle veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmeyecek, ilişik kesme belgesi aranmayacaktır.

5- Deprem bölgelerinde defter ve belgeleri zayi olan mükellefler 31/7/2023 tarihine kadar zayi belgesi almak için mahkemeye başvurabilecekler. İl veya ilçe idare kurullarından alınacak belge de mahkemece zayi belgesi yerine geçecektir.

Zayi belgesi için başvuru belgesi ile notere yeni defter tasdiki için başvurulabilecektir.

Yeni defter tasdikinde noter harcı ve noter ücreti alınmayacaktır.

6- Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerdeki ticari işletme, ticaret şirketleri ve şubelerin deprem nedeniyle ticaret sicili müdürlüklerinde gerçekleştirecekleri işlemlerde, 31 Temmuz 2023'e kadar harç ve bu işlemlere bağlı ücret ile Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ilan ücreti alınmayacaktır.

7- Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde depremden zarar gören esnaf ve sanatkarların 31 Temmuz 2023'e kadar, esnaf sicil müdürlüklerinde yapacakları tescil, terkin, tadil, sicil tasdikname işlemlerinden harç ile sicil gazetesi ilan ücreti alınmayacaktır.

8- - Mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde depremden önce doğmuş alacaklar için, açılan tespit davası sonucunda, borçlunun mal varlığının en az üçte birini kaybettiğine ilişkin bir karar bulunması durumunda, şüpheli alacak karşılığı ayrılabilecektir.

9- Depremden zarar gören ağır ve orta hasarlı binalar ve ağır hasar görerek kullanılamaz hale gelmiş taşıtlara ilişkin emlak vergisi, çevre temizlik vergisi, motorlu taşıt vergisi alınmayacaktır.

10- KANUNDA YER ALAN DİĞER ÖNEMLİ DÜZENLEMELER

  • Genç girişimcilerin kazançlarına sağlanan gelir vergisi istisnasının tutarı artırılmıştır. Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20’nci maddesinde düzenlenen ve belirli şartları sağlayan gerçek kişilerin faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi süresince elde ettikleri kazançların 75.000 TL’ye kadarlık kısmına sağlanan istisna tutarı, gelir vergisi tarifesinin ikinci diliminde yer alan tutara bağlanmaktadır. 2023 yılı kazançları için istisna tutarı 150.000 TL olarak uygulanacaktır.

  • TOKİ’nin 31/12/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) kadar yapacağı konut ve konutla birlikte ihale edilen yapım işlerine ihalelere yönelik alacağı ihale kararları ile yüklenicilerle arasındaki sözleşmelere damga vergisi istisnası getirilmiştir.

  • KDV Kanunu’nun 29’uncu maddesinin üçüncü fıkrasına eklenen cümleyle, boru hatlarıyla taşınan doğalgaz, petrol ile elektrik telleriyle taşınan elektriğin ithalinde doğan KDV, beyan edilen KDV’nin ödemesinin beyannamenin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar yapılması şartıyla, ithalatın yapıldığı ayda indirim konusu yapılacaktır. Bu düzenleme, ithalatta indirim hakkının, ödemenin yapıldığı ayda kullanılması genel kuralının bir istisnasını oluşturmaktadır.

  • Kurumlar vergisi mükelleflerinin iştirak hissesi alımı nedeniyle katlandıkları finansman giderlerinin (faiz, kur farkı, komisyon vb.) gider yazılması kuralı, KVK’nun 19’uncu maddesi kapsamındaki vergisiz devir ve birleşme hallerinde devralan açısından da geçerli hale getirilmiştir.

  • Kanun ile bir taşınmaz üzerindeki ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) işlemlerinde, pay sahiplerinden alınması gereken tapu harcının (devir ve iktisap bedeli üzerinden her iki taraftan binde 20) nispi harcın asgari tutarının asgari maktu harçtan düşük olması nedeniyle asgari maktu harç alınması durumlarında, devir ve iktisap sayısı ne olursa olsun devir eden ve devir alanın her birinden bir kez harç alınması düzenlenmiştir.

  • 2012’de çıkarılan Kanun ile (6360 sayılı) büyükşehir belediye sınırları içerisindeki köy tüzel kişilikleri kaldırılarak mahalleye dönüştürülmüştü. Bu düzenleme ile “köy” statüsünden “mahalle” konumuna geçen yerlerdeki emlak için sağlanan emlak vergisi muafiyeti otomatik olarak ortadan kalkığı için geçici düzenlemeler ile bu yerlerdeki emlak muafiyeti 31/12/2022 tarihine kadar uzatılmıştı. Kanun ile bu tarih 31/12/2025 olarak yeniden belirlenmiştir. Bu yerlerdeki geçici muafiyet kapsamına Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınan vergi, resim, harç ve katılım payları da dâhildir.

  • Kanun ile Ar-Ge ve tasarım merkezi ile teknoloji geliştirme bölgeleri dışında teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanına verilen %75’e kadar artırma yetkisi %100’e çıkarılmaktadır.

 

Saygılarımızla

Vizyon Grubu

 

Ek: 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun