(VERGİ DÜNYASI DERĞİSİNİN (TEMMUZ-2008) 323. SAYISINDA YAYINLANMIŞTIR)
KDV MEVZUTINDA YAPILAN SON DEĞİŞİKLİKLER
Hakkı KOÇAK
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Grup Md. V.
I-GİRİŞ
Bilindiği üzere, bütçe gelirlerimizin en önemli kaynağını dolaylı vergiler oluşturmaktadır. Vergi mevzuatımızda, dolaylı vergilerin iki büyük kaleminden biri Özel Tüketim Vergisi, diğeri ise Katma Değer Vergisi’dir. ÖTV ve KDV mevzuatında yapılan değişiklikler ekonomiyi çok yakından ilgilendirmektedir. Ekonominin katma değer vergisine karşı oldukça hassas olduğu ise ayrı bir gerçektir. Bu özelliğinden dolayı, KDV ekonomiye müdahale aracı olarak kullanılabilmektedir. KDV mevzuatında yapılan değişikliklerle bazı sektörler teşvik edilebileceği gibi bazı sektörlere önemli yükler getirilebilmektedir. Durum böyle olunca ekonomi için KDV mevzuatındaki değişiklikler daha bir önemli olmaktadır.
Katma Değer Vergisi mevzuatında 2007 yılının sonundan itibaren Bakanlar Kurulu tarafından iki adet Kararname, Maliye Bakanlığı tarafından iki adet KDV Genel Tebliği, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından iki adet İç Genelge ve son olarak bazı kanunlarda (KDVK ) değişiklik yapan bir adet kanun yayımlanmıştır. Bunlar;
-2007/13033 Sayılı Kararname,
-2008/13234 Sayılı Kararname,
-107 Seri No.lu KDV Genel Tebliği,
-108 Seri No.lu KDV Genel Tebliği,
-2008/1 Sayılı İç Genelge,
-2008/2 Sayılı İç Genelge
-5766 Sayılı Kanunla 3065 sayılı KDVK’nda değişiklik yapan kanundur.
Bu yazımızda Katma Değer Vergisi mevzuatında değişiklikler yapan söz konusu düzenlemelerin önemli noktaları ortaya konulmuştur.. Ancak, 5766 sayılı kanunla KDVK’nda yapılan değişiklikler, Baş Hesap Uzmanı Sedat ÇIRTLIK tarafından Vergi Dünyası’nın bu sayısında yazı konusu yapıldığından tekraren yazımız konusuna dahil edilmemiştir.
II-KDV MEVZUATINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER :
A-KARARNAMELERLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER :
1-2007/13033 SAYILI KARARNAME :
30.12.2007 tarih ve 26742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2007/13033 sayılı Kararname ile mal teslimleri ve hizmet ifalarına uygulanacak katma değer vergisi oranları yeniden belirlenerek, bu konuda daha önce yayımlanan kararnameler yürürlükten kaldırılmıştır. Söz konusu Kararnameyle yapılan değişiklikler başlıklar halinde aşağıdaki gibidir.
-Finansal Kiralama İşlemlerinde Oran, Finansal Kiraya Konu Malın Tabi Olduğu Oran Oldu.
Bu konuda toplum nezdinde bir yanlış algılama söz konusu çünkü, finansal kiralamaya konu olan her türlü mal teslimi % 1 oranında KDV’ne tabiymiş gibi bilinmekte, hal bu ki bu Kararnameyle değişiklik yapılmadan önce;
-Binek otolarda % 18,
-Binek oto dışındaki kara nakil vasıtalarında % 8,
-Diğer her türlü malda % 1
olarak uygulanmakta idi ve bu KDV oranları 2007/13033 sayılı Kararnamenin 1/2'nci maddesi ile Finansal kiralama işlemlerinde, işleme konu olan malın tabi olduğu katma değer vergisi oranı olarak yeniden değiştirilmiştir.
Buna göre, 30.12.2007 tarihinden itibaren düzenlenecek finansal kiralama sözleşmeleri nedeniyle düzenlenecek kira faturalarında, Finansal Kiralama Kanunu kapsamında kiralanmış olan malın tabi olduğu KDV oranı uygulanacaktır.
Yine finansal kiralamaya konu malların finansal kiralama şirketlerine veya finansal kiralama şirketlerince tesliminde 30.12.2007 tarihinden itibaren teslim edilen malın tabi olduğu oran uygulanacaktır.
Öte yandan, 30.12.2007 tarihinden önce yapılmış olan finansal kiralama sözleşmelerine istinaden düzenlenecek finansal kiralama faturalarında sözleşme hükümleri sona erinceye kadar, sözleşmenin düzenleme tarihi itibariyle geçerli olan oran uygulanacaktır.
-Oto Kiralama Şirketlerinin Yapacağı Kullanılmış Binek Oto Satışlarında Uygulanan KDV Oranı % 1’den % 18’e Yükseltilmiştir.
Bilindiği üzere, oto kiralama şirketlerinin, ikinci el oto satışları bu Kararname yürürlüğe girmeden önce % 1 KDV’ne tabi iken, bu Kararnameyle % 18 KDV’ne tabi hale getirildi. Buna göre, Kararname eki l Sayılı Listenin 9'uncu sırasında yer alan "(Katma Değer Vergisi Kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen katma değer vergisini indirim hakkı bulunan mükelleflerin, bu araçları tesliminde bu Kararın 1 inci maddesinin (a) bendinde öngörülen vergi oranı uygulanır.)" hükmü uyarınca aldıkları binek otonun KDV'sini indirim konusu yapan mükelleflerin (oto kiralama şirketleri, rent-a-car firmaları ve benzerlerinin) yapacakları ikinci el binek oto satışlarında 30.12.2007 tarihinden itibaren % 1 yerine % 18 KDV oranı uygulanacaktır.
-Pamuk ve Yünün KDV Oranı % 1’den % 8’e Yükseltilmiştir.
Kütlü ve elyaf pamuk, linter pamuk, pamuk lifi döküntüleri, natürel veya tops haldeki tiftik, yün ve yapağı daha önce % 1 oranında KDV’ye tabi iken yeni Kararname ile 30.12.2007 tarihinden itibaren % 8 olarak yeniden belirlenmiştir.
Söz konusu malların perakende safhadaki satışlarında da 30.12.2007'den itibaren yine % 8 oranında KDV uygulanacaktır.
-Ham Post ve Deride KDV Oranı % 1’den % 8’e Yükseltilmiştir.
Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 41.01 pozisyonundaki sığır ve atların, 41.02 pozisyonundaki koyun ve kuzuların (astragan veya karakul, persaniye, breitschwanz ve benzerleri, Hint, Çin, Moğolistan ve Tibet kuzuları hariç), 41.03 pozisyonundaki keçi ve oğlakların (Yemen, Moğolistan ve Tibet keçi ve oğlakları hariç) ham post ve derileri olarak tanımlanan mallar eskiden % 1 oranında KDV'ye tabi iken 30.12.2007'den itibaren bu oran % 8'e çıkarılmıştır.
-Sakat Araçlarına İlişkin % 1 KDV Oranı Yürürlükten Kaldırılmıştır.
"Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 8712.00 pozisyonundaki motorsuz bisikletler ve diğer motorsuz tekerlekli taşıtların (sepetli olsun olmasın) münhasıran sakatlar için imal edilmiş olanları ile 87.13 pozisyonundaki engelliler için tekerlekli koltuklar ve diğer taşıtlar (motoru veya hareket ettirici başka bir tertibatı olsun olmasın)"
tanımı ile % 1 oranında KDV'ye tabi tutulmakta olan bu araçlara yeni Kararname'de yer verilmemiş, böylelikle söz konusu araçlar % 18 oranda KDV'ye tabi hale gelmiştir.
Ancak, KDV Kanunu'nun 17/4-s maddesi kapsamına girebilen özürlülere yönelik özel olarak üretilen araç gereçlerden madde kapsamına girenler KDV'nden istisna olacaktır. Bu istisna 5766 sayılı kanun ile KDVK’nun 32.maddesi kapsamına (tam istisna) alındığından, söz konusu araçların üretim veya tedariki aşamasında yüklenilen katma değer vergisi indirim konusu yapılacak, indirimi mümkün olamaması halinde ise iade konusu yapılabilecektir.
-Aşağıda G.T.İ.P. Numaraları Belirtilen Malların KDV Oranı 01.01.2008 Tarihinden İtibaren % 8'e İndirilmiştir.
1704.90.30.00.00
Beyaz çikolata
01.01.2008
18
Kakao
01.01.2008
2202.10.00.00.11
Sade gazozlar
01.01.2008
2202.10.00.00.12
Meyveli gazozlar
01.01.2008
2202.10.00.00.13
Kolalı gazozlar
01.01.2008
-Küçük ve Büyükbaş Hayvanların Etleri ve Bağırsağı (bunların herhangi bir katkı maddesi kullanılarak imal edilen ürünleri hariç)
Daha önce I sayılı listenin 4. Sırasında yer alan bu ürünlerin toptan teslimlerinde % 1, perakende teslimlerinde % 8 KDV oranı uygulanırken bu kararname ile belirtilen ayrıma son verilerek etlerin toptan ve perakende teslimlerinde KDV oranı % 8 olarak yeniden belirlenmiştir.
-04.12.1984 Tarihli ve 3096 sayılı Kanun Kapsamında İşletme Hakkı Devir Sözleşmesine Konu Olan İşletme Haklarının, Devir Anlaşmaları Uyarınca Devirleri.
Söz konusu Kararnameden önce 1 sayılı listenin 15. sırasında yer alan bu işlemlere % 1 KDV oranı uygulanırken bu kararname ile anılan liste kapsamından çıkartılarak % 18 KDV oranı uygulanır hale getirilmiştir.
-İnsan ve Hayvan Sağlığı İçin Kullanılan Kan ve Kan Kompenentleri.
İnsan ve hayvan sağlığı için kullanılan kan ve kan kompenentlerine uygulanan KDV oranı % 8 olarak belirlenerek bunların benzeri olan sektördeki kan ürünleri ve ilaçlar ile eşitlik sağlanmış olmaktadır.
-Müze Giriş Ücretlerine İlişkin KDV Oranı % 8’e Düşürülmüştür.
Daha önce % 18 KDV oranı uygulanan müze giriş ücretleri bu kararname ile % 8 oranında KDV’ye tabi tutularak benzer işlemlerle (sinema, tiyatro girişleri gibi) eşitlik sağlanmıştır.
2-2008/13234 SAYILI KARARNAME :
08.02.2008 tarih ve 26781 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2008/13234 sayılı Kararname ile 24.12.2007 tarih ve 2007/13033 sayılı Kararname Eki II sayılı listenin; “Diğer Mal ve Hizmetler” başlıklı (B) bölümünün 25. sırasında değişiklik yapılmak ve 27 nci sıradan sonra gelmek üzere 28 inci sırası eklenmek suretiyle değişiklik yapılmıştır.
-Otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmetlerinde,
1618 sayılı Kanun hükümlerine göre Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan işletme belgesi almış seyahat acenteleri tarafından müşteriye aktarılan geceleme hizmet tutarı ve bu hizmete ilişkin aracılık bedellerine de konaklama tesislerinde verilen geceleme hizmetlerinin ait olduğu oran (% 8) uygulaması getirilmiştir.
Buna göre, daha önce % 18 olarak uygulanan KDV oranı, 09.02.2008 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren geceleme hizmet bedelinin seyahat acentesi tarafından hizmeti fiilen alan kişiye aktarılmasında, aktarılan geceleme hizmeti ve buna ilişkin komisyon toplamına % 8 KDV oranı uygulanacaktır.
Ayrıca, acentenin geceleme hizmetine aracılık karşılığında konaklama tesisine fatura düzenlemesi halinde bu faturada gösterilen bedel üzerinden de % 8 oranında KDV hesaplanacaktır.
-II sayılı listenin “Diğer Mal ve Hizmetler” başlıklı (B) bölümüne eklenen 28 inci sırasında yer alan tarımda kullanılmaya mahsus araçların finansal kiralamaya konu edilmesi halinde uygulanacak KDV oranı % 8 olarak yeniden belirlenmiştir.
Tarım sektöründe kullanılan traktör, biçerdöver, pulluk, tırmık, römork ve yarı römorklar, süt sağma, hayvan kırkma makineleri, hasat makineleri vb. gümrük tarife istatistik pozisyon numaraları itibariyle sayılarak bu araç-gereç, makine ve teçhizatın teslimleri ile 3226 Sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre kiralanması işlemlerinde 2007/13033 sayılı Kararname ile % 18 olarak uygulanmakta olan KDV oranı bu Kararname ile % 8’e indirilmiştir.
B-107 VE 108 SERİ NO.LU KDV GENEL TEBLİĞLERİYLE YAPILAN DÜZENLEMELER :
04.01.2008 tarih ve 26746 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 107 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile;
-Katma Değer Vergisi Tevkifat Uygulaması,
-Gümrük Beyannamelerinin İbrazı,
-Katma Değer Vergisi Oran Uygulaması,
-2008 Yılına ilişkin İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İade Sınırı,
-Katma Değer Vergisi Tebliğlerinde (48-84-86 Seri No.lu KDV GT)
Ve 26.02.2008 tarih ve 26799 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 108 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile;
-Konaklama Tesislerinde KDV Uygulaması
-Tevkifat Uygulaması,
konularında oldukça önemli değişiklikler yapılmıştır.
Farklı tarihlerde yayımlanmış olan söz konusu Kararnamelerle sadece KDV oranları değiştirildi. Ancak uygulamanın usul ve esasları ise Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 107 ve 108 Seri No.lu KDV Genel Tebliğleri ile belirlendi. Buna göre, KDV Genel Tebliğleriyle yapılan düzenlemeler ana ve alt başlıklar şeklinde özet olarak açıklanacaktır.
1-KATMA DEĞER VERGİSİ TEVKİFAT UYGULAMASI :
1.1.Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşlerinde Tevkifat Uygulaması
Kapsam ve uygulamasına ilişkin usul ve esasları 51, 53 ve 58 Seri No.lu KDV Genel Tebliğleri ile belirlenen fason, tekstil ve konfeksiyon işlerinde tevkifat uygulaması 105 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile 01.07.2007 tarihinden itibaren kaldırılmış olup, 107 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile; 05.01.2008 tarihinden itibaren fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde, % 50 oranında KDV tevkifat uygulaması yeniden getirilmiştir.
Buna göre 05.01.2008 tarihinden itibaren fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işlerinde, bu işleri yaptıranlar hesaplanan KDV’nden % 50 oranında KDV tevkifatı yaparak 2 No.lu Katma Değer Vergisi Beyannamesi ile beyan etmekle yükümlü tutulmuştur.
Bilindiği üzere fason tekstil ve konfeksiyon işlerinde iki tür iade söz konusu. Bunlar, “indirimli orandan kaynaklanan iade” ve “tevkifattan kaynaklanan iade”dir. Bunların her ikisi aynı dönemde olabileceği gibi farklı dönemlerde de olabilir. Eğer bu iki iade aynı dönemde söz konusuysa, öncelikle tevkifattan kaynaklana iade verilecektir. Ancak iade, ister indirimli orandan kaynaklansın, ister tevkifattan kaynaklansın, her halükarda bundan sonra bu iadeler, münhasıran vergi inceleme raporuna göre alınabilecek. Burada ne teminat, ne de YMM raporu geçerli olmayacaktır. Önemli olan inceleme raporunun vergi dairesine intikal etmiş olması. İndirimli orandan kaynaklanan bir iade varsa ve dönem içerisinde inceleme raporu vergi dairesine intikal ederse, bu iade ancak mahsuben yapılabilecek. Yıl aşıldıktan sonra intikal ederse nakden veya mahsuben yapılabilecek. Öte yandan, tevkifattan doğan bir iadeye ilişkin inceleme raporu ne zaman vergi dairesine intikal ederse iade nakden veya mahsuben yapılabilecektir.
1.2.Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimlerinde Tevkifat Uygulaması
107 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile 05.01.2008 tarihinden itibaren yapılacak pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimlerinde % 50 oranında KDV tevkifat uygulamasıgetirilmiştir.
Buna göre; 05.01.2008 tarihinden itibaren, kütlü ve elyaf pamuk, linter pamuk, pamuk lifi döküntüleri, natürel veya tops haldeki tiftik, yün ve yapağı ile Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 41.01 pozisyonundaki sığır ve atların, 41.02 pozisyonundaki koyun ve kuzuların (astragan veya karakul, persaniye, breitschvvanz ve benzerleri, Hint, Çin, Moğolistan ve Tibet kuzuları hariç), 41.03 pozisyonundaki keçi ve oğlakların (Yemen, Moğolistan ve Tibet keçi ve oğlakları hariç) ham post ve derilerinin tesliminde, alıcılar tarafından hesaplanan KDV’nden (% 50) oranında KDV tevkifatı uygulanarak, 2 No.lu Katma Değer Vergisi Beyannamesi ile beyan etme yükümlülüğü getirilmiştir.
Ancak, 107 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile % 50 oranında tevkifat kapsamına alınan mallarda tevkifat oranı 108 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile 27.02.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere % 90 olarak yeniden belirlenmiştir.
1.3. Büyük/Küçükbaş Hayvan Etlerinin Tesliminde Tevkifat Uygulaması
108 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile27.02.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere KDV mükelleflerine yapılacak büyük ve küçükbaş hayvan etlerinin tesliminde % 50 oranında tevkifat uygulanması uygun görülmüştür.
Bu kapsamdaki tevkifat uygulamasından doğan iade talepleri, mal ihracından doğan iade uygulamasına ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde sonuçlandırılacaktır.
İade talebi dilekçe ile yapılacak, dilekçeye;
-Tevkifata tabi ürünlerin satış faturalarının dökümünü gösteren liste,
-İade talebinin yapıldığı döneme ilişkin indirilecek KDV listesi, eklenecektir.
İadenin yapılabilmesi için alıcının tevkif ettiği vergiyi 2 No.lu KDV Beyannamesi ile vergi dairesine beyan etmiş olması zorunludur.
1.4.Tevkifatın Sınırı
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/1. maddesinde sayılan kurum ve kuruluşların (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51’i veya daha fazlası kamuya ait işletmelerin ve özelleştirme kapsamındaki kuruluşların yaptığı büyük ve küçükbaş hayvan etlerinin tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır.
Ayrıca, diğer mükellefler tarafından yapılacak teslimlerde teslim bedelinin KDV dahil VUK’nun 232’nci maddesinde belirlenen fatura düzenleme sınırının (2008 T.yılı için 600 YTL.) altında kalması halinde de tevkifat uygulanmayacaktır.
1.5.Bildirim Zorunluluğu Ve Müteselsil Sorumluluk
Pamuk, Tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri, büyük ve küçükbaş hayvan etlerinin tesliminde satıcılar, tevkifat uygulanan satışlar ile satış yaptıkları alıcılara ait bir listeyi izleyen ayın 15’nci gününün mesai saati bitimine kadar bağlı oldukları vergi dairesine vermek zorundadırlar.
Buna göre, tevkifat uygulanan her satış faturası itibariyle;
-Faturanın tarih ve numarası,
-Tevkifat uygulanan malın cinsi, miktarı, tutarı,
-Teslimin tabi olduğu KDV oranı, toplam hesaplanan KDV tutarı, alıcı tarafından tevkif edilen ve satıcı tarafından beyan edilecek KDV tutarı,
-Alıcının kimlik bilgileri ile bağlı bulunduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numarası,
gibi bilgileri ihtiva eden ve satıcı tarafından doğruluğu imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle onaylanan belgeler izleyen ayın 15’nci gününün akşamına kadar vergi dairesine verilecektir.
Söz konusu listeyi vermeyen veya eksik veren satıcılar;
-Alıcının tevkifat tutarını beyan etmemesi,
-Beyan etmekle beraber vergi dairesine ödememesi halinde,
Hazineye intikal etmeyen verginin ödenmesinden alıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olacaktır.
Vergi daireleri satıcılar tarafından kendilerine intikal ettirilen bilgileri, aynı ayın 20’nci günü mesai saati bitimine kadar alıcıların bağlı oldukları vergi dairesine bildireceklerdir. Bu şekilde kendisine bilgi gelen alıcıların vergi dairelerince de alıcıların sorumlu sıfatıyla bu vergiyi beyan edip etmedikleri takip edilecektir. (200/1 KDV İç Genelgesi)
2-GÜMRÜK BEYANNAMELERİNİN İBRAZI :
Gümrük Müsteşarlığı’nca yapılan düzenlemelere göre, 01.05.2007 tarihinden itibaren gümrük beyannamelerinin ihracatçıya verilen gümrük beyannameleri üzerinde kapanma meşruhatı düşülmesine son verilmiştir.
Bu nedenle, 1 Mayıs 2007 tarihinden itibaren ihracat istisnası beyan eden mükelleflerde ibraz ettikleri gümrük beyannamelerinde ihracatın gerçekleştiği tarihi belirten bir açıklama istenilmeyecektir.
İşlemlerelektronik ortamda (VEDOP) erişilen gümrük beyanname bilgilerine göre bilgiler arasındaki kapanma tarihi, ihracat istisnası uygulamasında ihracatın gerçekleştiği tarih olarak dikkate alınacaktır.
3-KATMA DEĞER VERGİSİ ORAN UYGULAMASI :
Bilindiği üzere, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yiyecek ve içecek sunulan yerlerde verilen hizmetler ile geceleme hizmetlerinin KDV oranı % 8'e indirilmiş, 107 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile de uygulamaya yönelik açıklamalar yapılmıştır.
3.1.Yiyecek ve İçecek Sunulan Yerlerde KDV Uygulaması
2007/113033 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listesinin B/24. sırasında yer alan;
-Kahvehane,
-Kır kahvesi,
-Çay bahçesi,
-Çay ocağı,
-Kıraathane,
-Kafeterya,
-Pastane,
-Ayakta yemek yenen yerler,
-Yemeği pakette satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerler (hazır yemek şirketleri dahil),
-Lokanta,
-İçkili lokanta,
-Kebapçı ve benzeri yerlerde,
verilen hizmetlerde katma değer vergisi oranı 01.01.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere % 8 olarak belirlenmiştir.
Buna göre; yukarıda belirtilen yerlerde verilen hizmetlerde alkollü içecek bulunması halinde, verilen hizmetin alkollü içeceklere isabet eden kısmı % 18 KDV oranında vergiye tabi olacaktır. Bu tür hizmetler için düzenlenecek faturada hizmetin alkollü içeceklere isabet eden kısmı ayrıca gösterilecek, bu tutara % 18 oranında, diğer hizmetlere ise % 8 oranında KDV uygulanacaktır.
Öte yandan, Gazino, açık hava gazinosu, bar, dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, birahane, kokteyl salonuvb. yerlerde verilen hizmetlerde, oran indirimi yapılmadığından buralarda verilen hizmetlerde %18 oranında vergi uygulanmasına devam edecektir.
3.2. Konaklama Tesislerinin Bünyesindeki Hizmet Birimlerinin Niteliğine İlişkin Belgelerin İbrazı.
107 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile konaklama tesislerinin bünyesinde yer alan hizmet birimlerinin niteliğine ilişkin olarak; mükelleflerin, Kültür ve Turizm Bakanlığı veya ilgili belediyeye başvurarak buraların mahiyetlerinin belirlenmesini isteyecekleri, öteden beri faaliyette bulunan mükelleflerin 29.02.2008 tarihine kadar ilgili Makamdan alacakları mahiyet belirleme yazısını, yazının geçerlilik tarihinden itibaren bir hafta içerisinde bağlı bulundukları vergi dairelerine verecekleri,
Konaklama tesislerinin veya bünyelerindeki bu tür hizmet birimlerinin 01.01.2008 tarihinden sonra işletmeye açılması halinde bu yazı hizmet biriminin işletmeye açılmasından önce temin edilerek, vergi dairesine verileceği yönünde düzenleme yapılmıştır.
Ancak, 107 Seri No.lu KDV Genel Tebliği (C/1.1. bölümü) ile getirilen bu zorunluluk, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Turizm İşletme Belgesi verilirken belgede, yiyecek ve içecek sunulan mekanların açıkça belirtilmiş olduğu göz önüne alınarak, Bakanlıktan ayrıca bir yazı alınması zorunluluğu 108 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile, kaldırılmıştır.
Öte yandan, turizm işletme belgesi bulunmayan mükelleflerin kendilerine ruhsat veren yerel yönetim birimlerinden alacakları yazıyı vergi dairesine ibraz edeceklerdir.
3.3.Yemek Çeki, Kuponu ve Kartlarının Kullanıldığı Yemek Hizmetlerinde Organizatör Firmalarında KDV Oran Uygulaması
Organizatör firmaların yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartı vermek suretiyle ifa ettikleri hizmetlerde müşterilerden tahsil edilen tutar içinde yer alan yemek bedelleri, indirimli orana tabi işlem bedelinin aktarımı mahiyetinde olduğundan,% 8 oranında vergiye tabi olacak, organizatörlük faaliyetlerinden elde ettikleri hasılat ise % 18 oranında vergiye tabi olacaktır.
Diğer taraftan, organizatör firmaların, yemek hizmeti vermeyip bu hizmete aracılık etmeleri nedeniyle bu işlerle ilgili olarak yüklendikleri verginin Kanununun (29/2) maddesi uyarınca iadesi mümkün bulunmamaktadır.
3.4.Konaklama Tesislerinde Geceleme Hizmetlerinde KDV Oran Uygulaması
2007/13033 sayılı B.K.K. eki (II) sayılı listenin 25. sırasında yer alan
-Otel,
-Motel,
-Pansiyon,
-Tatil Köyü ve benzeri,
konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmetlerinde KDV oranı 01.01.2008 tarihinden itibaren % 8 olarak belirlenmiştir.
Geceleme hizmeti bu işletmelerde oda veya yer tahsis etmek suretiyle verilen, tesiste günlük yatma-barınma-kalma hizmetleridir.
Buralarda geceleme hizmetinin dışında ayrıca yemek, eğlence, spor, ütü, kuru temizleme gibi hizmetlerinde verilmesi halinde veya bu hizmetlerden geceleme hizmeti satın almaksızın yararlanılması halinde bu hizmetlere tabi oldukları oranda vergi uygulanacaktır.
Yine, geceleme hizmeti satın alanlara verilen bu hizmetlerin konaklama tesisleri tarafından ayrıca faturalandırılması ya da geceleme hizmetine ilişkin faturada geceleme bedelinin dışında ayrıca gösterilmesi halinde de söz konusu hizmetlere ait oldukları oranda vergi uygulanacak, ancak bu hizmetlerin mutat olarak geceleme hizmeti alanlara veriliyor olması halinde hizmet bedelleri geceleme hizmeti bedeline dahil edilerek %8 oranında vergi uygulanacaktır.
3.5. Konaklama Tesislerinin Bünyesindeki Hizmet Birimlerinde KDV Uygulaması
2007/13033 Sayılı Kararnamenin eki II Sayılı Listenin B/25 sırasına göre;
Otel, motel, pansiyon, tatil, köyü ve benzeri konaklama tesislerinin bünyesindeki;
-Lokanta, Restaurant, Restaurante,
-Alakart Lokantası,
-Kahvaltı Salonu,
-Açık Yemek Alanı,
-Yemek Terası,
-Kafeterya, Snack Bar, Vitamin Bar,
-Pasta Salonu,
-Lobi,
gibi mekanlarda verilen hizmetlerde % 8 oranında KDV uygulanacaktır.
Ancak, bu yerlerde verilen hizmetin alkollü içeceklere isabet eden kısmına % 18 oranında KDV uygulanacaktır.
Ayrıca, konaklama tesislerinin bünyesinde yer alan yukarıda sayılanlar dışında kalan mekânlarda verilen hizmetler % 18 oranında KDV’ne tabi olacaktır.
3.6. Konaklama İşletmelerinde Tüketilen Alkollü İçkilere İlişkin Yüklenilen KDV
Geceleme hizmetleri kapsamında sunulan alkollü içeceklere ait yüklenilen KDV tutarları, konaklama tesisleri tarafından hesaplanan KDV tutarlarından indirilemeyecektir.
Her şey dahil sistemde müşteriye verilen hizmete %8 oranında KDV uygulanacaktır. Ancak, bu hizmetlere isabet eden alkollü içeceklere ilişkin yüklenilen KDV tutarları konaklama tesisleri tarafından indirim konusu yapılamayacağından gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınacaktır.
Öte yandan, alkollü içeceklere isabet eden hizmet bedelinin ayrıca fatura edilmesi veya bu tutarın faturada ayrıca göstermesi halinde, hizmet bedelinin alkollü içeceklere isabet eden kısmı üzerinden % 18 oranında KDV hesaplanacak, alkollü içecekler dolayısıyla yüklenilen KDV tutarı indirim konusu yapılabilecektir.
3.7. Seyahat Acentelerinin Geceleme Hizmetleri İçin Verdikleri Aracılık Hizmetleri
107 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile, geceleme hizmetinin seyahat acenteleri aracılığıyla verilmesi halinde,konaklama tesislerinin faturayı seyahat acentesine, acentenin de hizmeti alan müşteriye düzenlemesi halinde % 8 oranında KDV hesaplanacağı, acentelerin müşteriye düzenlediği faturada yer alan geceleme hizmeti dışındaki işlemler organizasyon hizmetinin karşılığını teşkil edeceğinden % 18 oranında vergiye tabi olacağı açıklanmıştır.
Ancak, 108 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile, 2007/13234 sayılı Kararnamede yapılan düzenlemeye paralel olarak, 1618 Sayılı Kanun hükümlerine göre Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan işletme belgesi almış olan seyahat acenteleri aracılığı ile verilen konaklama hizmetlerinde, 09.02.2008 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren geceleme hizmet bedelinin seyahat acentesi tarafından hizmeti fiilen alan kişiye aktarılmasında, aktarılan geceleme hizmeti ve buna ilişkin komisyon toplamına % 8 KDV oranı uygulanacağı belirtilmiştir.
Ayrıca, acente geceleme hizmetine aracılık karşılığında konaklama tesisine düzenleyeceği faturada hizmet bedeli üzerinden % 8 oranında KDV hesaplayacak, ancak, söz konusu faturada yer alan toplam tutarın, geceleme hizmeti ve bu hizmete ilişkin komisyon ücreti dışında kalan kısmına % 18 oranında KDV uygulanacaktır.
Öte yandan, seyahat acenteleri bu işlemlerle ilgili olarak Kanunun (29/2) maddesi kapsamında iade talebinde bulunamayacaklardır.
3.8. Seyahat Acentelerince Düzenlenecek Faturalar
107 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (C/2.3.) bölümünün dördüncü paragrafı ile düzenlenen acentelerin müşterilerine düzenlediği faturalarda, hizmetin satın alındığı konaklama tesisinin, acnte adına düzenlendiği faturanın tarih ve numarasına da yer vermesi uygulaması 108 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile yürürlükten kaldırılmıştır.
4-2008 YILINA İLİŞKİN İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADE SINIRI :
Katma Değer Vergisi Kanununun 29/2. maddesi uyarınca; Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup, teslim ve hizmetin gerçekleştiği dönemde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilen sınırı aşan vergi yıl içerisinde mahsuben, yıl içerisinde mahsuben iade edilemeyen kısım ise izleyen yılda nakden mükellefler iade edilmektedir.
Uygulamanın usul ve esasları 99 – 101- 105 ve 106 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri ile 41 Seri No.lu KDV Sirkülerinde açıklanmıştır.
107 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğde ise; 2008 yılında gerçekleştirilecek indirimli orana tabi işlemlerde iade sınırının 11.600.- YTL olarak yeniden belirlenmiştir.
5-KDV GENEL TEBLİĞLERİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER :
5.1.Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıma Araçları ile Yüzer Tesis ve Araçlarının İmal ve İnşası ile İlgili Teslim ve Hizmetlerde İstisna Uygulaması
Katma Değer Vergisi Kanunun 13/a. maddesi uyarınca"Deniz, hava ve demiryolu taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçlarının;
-Teslimi,
-İmal ve inşası,
-Bakım ve onarım hizmetlerine
48 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar çerçevesinde istisna uygulanmakta iken, 04.01.2008 tarihinden sonra yapılan sözleşmeler için geçerli olmak üzere yapılan bu değişiklik ile sipariş üzerine araç imal ve inşa edenler de istisna kapsamına alınmıştır.
Buna göre, araçların imal ve inşasında KDV istisnası uygulaması;
5.1.1.Araçları Bizzat İmal ve İnşa Edenlerde KDV İstisnası Uygulaması
Deniz, hava ve demiryolu taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçlarını bizzat kendisi imal ve inşa eden mükellefler bağlı bulundukları vergi dairesinden istisna belgesi almak kaydıyla bu belgeye istinaden aracın imal ve inşasında kullanacakları mal veya hizmet alımlarında KDV ödemeyeceklerdir.
5.1.2.Araçları Sipariş Vererek İmal ve İnşa ettirenlerde KDV İstisnası Uygulaması.
Deniz, hava ve demiryolu taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçlarınıbizzat kendisi imal ve inşa etmeyip, sipariş vererek imal ve inşa ettirenlerin, bağlı bulundukları vergi dairesinden alacakları istisna belgesine istinaden sadece, aracı imal ve inşa edenler tarafından kendilerine yapılacak hizmetler için istisna uygulanacaktır.
Araçların imal ve inşasında kullanılacak mal ve hizmet alımlarında istisna uygulanmayacak, mal ve hizmet alımlarında satın alacakları malın veya hizmetin ait olduğu oranda KDV ödeyeceklerdir.
Ancak, siparişi veren mükellefler tarafından bu şekilde ödenen (yüklenilen) KDV'leri, sipariş verdikleri aracın imal ve inşasının tamamlanması beklenilmeden, aylık dönemler halinde 93 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nin (1.5.) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde kendilerine nakden veya mahsuben iade edilebilecektir.
5.1.3.Araçları Sipariş Üzerine Fiilen İmal ve İnşa Edenlerde KDV İstisna Uygulaması.
107 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile deniz, hava ve demiryolu taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçlarınısipariş üzerine fiilen imal ve inşa edenler de KDV istisnası kapsamına alınmıştır.
Buna göre; araçları sipariş üzerine fiilen imal ve inşa eden mükellefler de bağlı bulundukları vergi dairesince istisna belgesi verilecektir.
Sipariş üzerine söz konusu araçları imal ve inşa eden mükellefler bu belge ile sipariş üzerine imal ve inşa edecekleri araçların imal ve inşasında kullanacakları mal ve hizmet alımlarında, istisna kapsamında KDV ödemeyeceklerdir.
5.2. Mahsuben İade İşlemlerinde Kısıtlama
107 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nin yayımından önce (04.01.2008),katma değer vergisi iade alacakları, hak sahibi mükelleflerin kendisinin, ortaklarının, mal ya da hizmet satın aldığı kişilerin vergi borçlarına, ithal sırasında uygulanan vergilere, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) prim borçlarına mahsubu yapılmakta iken, 107 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile Tebliğin (04.01.2008) sonra yapılacak mahsup talepleri için geçerli olmak üzere 84 ve 86 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinin ilgili bölümlerinde düzenleme yapılmak suretiyle kısıtlama getirilmiş olup, katma değer vergisi alacakları, hak sahibi mükelleflerin kendisinin, adi, kollektif ve komandit şirketlerde ortaklık payı ile orantılı olmak üzere ortakların (komandit şirketlerde komandite ortakların) vergi borçlarına, ithalat sırasında uygulanan vergilere, SSK prim borçlarına mahsup edebilecekleri konusunda yeniden düzenleme yapılmıştır.
C- KDV İÇ GENELGELERİYLE YAPILAN DÜZENLEMELER :
1-2008/1 SIRA NO.LU KDV İÇ GENELGESİ :
108 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (B/4) bölümünde; bu Tebliğ'de belirtilen tevkifata tabi işlemlerde satıcılara, tevkifat kapsamına giren teslimleri ile ilgili fatura ve alıcı bilgilerinin yer aldığı bir listeyi izleyen ayın 15 inci gününün mesai saati bitimine kadar bağlı oldukları vergi dairesine bildirim zorunluluğu getirilmiştir.
Buna göre; pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri, büyük ve küçükbaş hayvan etlerini teslim eden satıcılardan kendilerine intikal eden bilgiler, satıcıların bağlı oldukları vergi dairelerince aynı ayın 20. günü mesai saati bitimine kadar alıcıların bağlı oldukları vergi dairesine aktarılacak, bilgilerin kendilerine aktarıldığı vergi dairelerince de alıcıların sorumlu sıfatıyla vergi beyan edip etmedikleri takip edilecektir.
2-2008/2 SIRA NO.LU KDV İÇ GENELGESİ :
Türk Parası Kıymetini Koruma hakkında 32 Sayılı Kararın 8’nci maddesi 08.02.2008 tarih ve 26781 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2008/13186 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Eki Kararın 3’ncü maddesiyle 08.02.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere “(1) İhracat bedellerinin tasarrufu serbesttir. Bakanlık ihtiyaç duyulması halinde ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir.”şeklinde değiştirilmiştir.
Ancak, söz konusu değişikliğin KDV ihracat istisnası ve tecil-terkin uygulaması bakımından bir etkisi bulunmamaktadır.
Bu nedenle;
-Hizmet İhracı,
-Bavul Ticareti,
-Bavul Ticareti Kapsamında İhracat Yapanlara İhraç Kaydıyla Teslimlerden,
kaynaklanan KDV iade işlemlerinde DAB aranılıp aranılmayacağı hususunda Bakanlığımızca bir düzenleme yapılıncaya kadar 26, 61 ve 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliğlerinde yapılan açıklamalar çerçevesinde işlem yapılmaya devam edilecektir.
III-SONUÇ :
Bilindiği üzere, ekonomik piyasaları özellikle de bazı sektörleri çok yakından ilgilendiren konularda Katma Değer Vergisi mevzuatında önemli değişiklikler yapıldı. Yapılan bu değişiklikler sonucunda;
30.12.2007 tarihinde yayımlanan 2007/13033 sayılı Kararname ile 10 başlık altında topladığımız mal teslimleri ve hizmet ifalarına uygulanacak katma değer vergisi oranları yeniden belirlenerek, bu konuda daha önce yayımlanan kararnameler yürürlükten kaldırıldı.
Ancak, 08.02.2008 tarihinde yayımlanan 2008/13234 sayılı Kararname ile 24.12.2007 tarih ve 2007/13033 sayılı Kararname Eki II sayılı listenin; “Diğer Mal ve Hizmetler” başlıklı (B) bölümünün 25. sırasında değişiklik yapılmak ve 27. sıradan sonra gelmek üzere 28. sırası eklenmek suretiyle değişiklik yapılıp, konaklama hizmetlerine aracılık eden seyahat acentalrının komisyon gelirleri ve finansal kiralamaya konu olacak olan tarım araçlarının KDV oranı % 8 uygulanır hale getirildi.
Kararnamelerle uygulanacak KDV oranları yeniden belirlendi ancak, uygulamanın usul ve esasları ise Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 107 ve 108 Seri No.lu KDV Genel Tebliğleriyle belirlendi. Aynı şekilde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından uygulamada oluşacak aksaklıkların giderilmesi amacıyla 2008/1 ve 2 sıra No.lu KDV İç Genelgeleri yayımlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu düzenlemelerin ayrıntılarına yazının önceki bölümlerinde yer verilmiştir.
