TARİH-SAYI : 14–06–2017 2017/48
KONU : YEVMİYE DEFTERLERİNİN KAPANIŞ TASDİKİ e-DEFTERLERİN DURUMU VE DEFTERLERİN DELİL OLMA NİTELİĞİ
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 64/3 üncü maddesi hükmüne bir yıl içinde kullanılan yevmiye defterlerinin ertesi yıl en geç 30 Haziran günü itibariyle kadar kapanış tasdikinin yaptırılması gerekmektedir.
2013 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nda ticari defterlerin kapanış tasdikine ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmamış olup, yalnızca defterlerin açılış tasdikine dair hükümler yer almaktadır.
Buna göre, 2016 yılında kullanılan kâğıt ortamında tutulan yevmiye defterlerinin kapanış tasdiklerinin 30 Haziran 2017 tarihi itibariyle notere ibraz edilerek son yevmiye kaydının altına noterce “Görülmüştür” ibaresi yazılarak mühür ve imza ile onaylanması gerekmektedir.
6102 sayılı Kanun’un 562’nci maddesi gereğince kapanış tasdikini yaptırmayan Şirketlere 2016 yılı için idari para cezası uygulanacaktır.
e-DEFTER AÇILIŞ VE KAPANIŞLARI
2016 yılı Hesap Dönemi başından itibaren e-defter tutan ticari işletmelerin açılış ve kapanış tasdikleri ise 1 seri no Elektronik Defter Tebliğinde düzenlenmiştir. Buna göre:
e-Defter uygulamasında Açılış Onayları ve Kapanış Onayları aşağıdaki sürelerde yapılır:
Açılış Onayı: 1 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğine göre Gerçek ve Tüzel kişiler için “Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı yerine geçecektir. ” hükmü bulunmaktadır. Berat yükleme süresi, ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar olduğundan, bu süreler içerisinde yapılan hesap döneminin ilk ayına ait berat yüklemeleri açılış onayı yerine geçecektir.
Kapanış Onayı: 1 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğine göre Gerçek ve Tüzel kişiler için “Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin son ayının beratının alınması kapanış onayı yerine geçecektir.” hükmü bulunmaktadır.
• Tüzel Kişiler Hesap döneminin son ayına ait elektronik defterlerin beratları 1 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde yapılan değişikliğe göre kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın son gününe kadar gönderilmelidir. Bu süreler içerisinde yapılan hesap döneminin son ayına ait berat yüklemeleri kapanış onayı yerine geçecektir.
• Gerçek Kişiler Hesap döneminin son ayına ait elektronik defterlerin beratları 1 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde yapılan değişikliğe göre ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar gönderilmelidir. Bu süreler içerisinde yapılan hesap döneminin son ayına ait berat yüklemeleri kapanış onayı yerine geçecektir.
KAPANIŞ TASDİKLERİNİN ÖNEMİ
Ticari Defterlerin "kapanış tasdiki"nin yapılmamış olması çok daha önemli bir sonuca da yol açacaktır. Bu, kapanış tasdiki bulunmayan defterin, defter sahibinin "leh"ine delil olarak kullanılamayacağı hususudur.
Konuya ilişkin düzenleme 6102 sayılı TTK'da değil, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda yapılmıştır. Madde şöyledir:
" Ticari defterlerin ibrazı ve delil olması
MADDE 222 - (1) Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir.
(2) Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır.
(3) İkinci fıkrada belirtilen şartlara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması veya ilgili hususta hiç bir kayıt içermemesi yahut defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamış olması gerekir. Bu
şartlara uygun olarak tutulan defterlerdeki sahibi lehine ve aleyhine olan kayıtlar birbirinden ayrılamaz.
(4) Açılış veya kapanış onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defter kayıtları, sahibi aleyhine delil olur.
(5) Taraflardan biri tacir olmasa dahi, tacir olan diğer tarafın ticari defterlerindeki kayıtları kabul edeceğini belirtir; ancak, karşı taraf defterlerini ibrazdan kaçınırsa, ibrazı talep eden taraf iddiasını ispat etmiş sayılır. "
Buna göre :
6100 sayılı HMK md 222, f. 2 ve 3 gereğince defterlerin sahibi lehine delil olarak kullanılabilmesi için;
a. Defterlerin delil olarak kullanılacağı uyuşmazlık ticari işletmeyle ilgili işlerden çıkmış olmalıdır
b. Uyuşmazlık tacirler arasında çıkmış olmalıdır
c. Ticari defterlerin usulüne uygun şekilde tutulmuş olması gerekir. Bu kapsamda,
1. Ticari defterlerin sahibi lehine delil olarak kullanılabilmesi için tacirin belirli zorunlu ve belirsiz zorunlu defterlerin hepsini tutmuş olması icap eder
2. Onaya tabi defterlerin açılış ve kapanış onayları hiç yapılmamış veya zamanında yapılmamışsa bunlar sahibi lehine delil olarak kullanılamazlar
3. Defterlerin kayıt ve muhasebe düzeni bakımından usulüne uygun şekilde tutulması gerekir. Karışık ve anlaşılmaz kayıtlar içeren, usulsüz silinti, kazıntı, düzeltmeler ihtiva eden defterler sahibi lehine delil olarak kullanılamazlar.
d. Defterlerdeki kayıtlar birbirini doğrulamalıdır. Bir tacirin tuttuğu bütün defterlerin birbirini doğrulaması şarttır, aksi halde defterler sahibi lehine delil olmaktan çıkar. Defterlerdeki kayıtların birbirini doğrulaması, sadece defterlerini ibraz eden taraf (davacı) bakımından değil, eğer ibraz etmişse karşı tarafın (davalı) defterlerindeki kayıtlar bakımından da gereklidir
Gereğini rica ederiz.
VİZYON YMM A.Ş.
EK: 1 no Elektronik Defter Tebliği (Son hali) İÇİN TIKLAYINIZ